Artykuły Zapraszamy do lektury ciekawych treści na blogu stworzonym z myślą o logopedach. Znajdziesz tu między innymi artykuły merytoryczne, materiały przygotowane w nawiązaniu do aktualnych dni z kalendarza świąt nietypowych, ciekawostki logopedyczne oraz zagadki „Fakt czy mit?”.

Wymowa tzw. głosek ciszących – zmiany zaobserwowane w języku

Język w szerokim podejściu naukowym definiuje się jako specyficzny środek w procesie komunikacji międzyludzkiej [1]. Różne grupy naukowców zauważają i opisują zachodzące w języku zmiany. W zależności od specjalizacji naukowej obserwują zmiany na wielu płaszczyznach. I tak na przykład socjolingwiści uważają, że „system językowy należy interpretować jako fenomen dynamiczny (…)” [2], czyli taki, który ulega zmianom wynikającym z „kontekstu życia społecznego oraz kultury, gdyż język jest (…) współczynnikiem życia społecznego ludzi” [3]. Pod innym kątem na zmiany w języku patrzą językoznawcy oraz praktycy, czyli logopedzi, i właśnie na artykulacyjnym aspekcie dotyczącym głosek szeregu ciszącego się skupimy.

Logopedyczne badania przesiewowe w przedszkolach i szkołach

Początek roku szkolnego to w placówkach oświatowych czas logopedycznych badań przesiewowych. Podczas krótkich spotkań z dziećmi logopedzi starają się dostrzec sygnały wskazujące, że wymagana jest dalsza obserwacja i diagnoza logopedyczna, a następnie terapia logopedyczna. Tego typu badania mają charakter działań profilaktycznych. Z artykuły dowiesz się: Czym różni się badanie przesiewowe od diagnozy? Czy istnieje zapis ograniczający czas przeprowadzania badań przesiewowych w danej placówce? Z jakich publikacji warto skorzystać, by sprawnie przeprowadzić logopedyczne badania przesiewowe? Co sprawdzić podczas badania? Jakie grupy wiekowe objąć badaniem w przedszkolu, a jakie w szkole podstawowej?

Logopeda osób dorosłych. Różnice w terapii logopedycznej dorosłych i dzieci

Terapia logopedyczna dzieci i dorosłych różni się pod wieloma względami – od uwarunkowań neurobiologicznych i rozwojowych, poprzez metody pracy, aż po kwestie motywacyjne i organizacyjne. W przypadku dzieci terapia przebiega zazwyczaj w kontekście naturalnego rozwoju mowy, bazując na wysokiej plastyczności mózgu oraz metodach opartych na zabawie. U dorosłych natomiast często chodzi o korektę utrwalonych już wzorców mowy, dlatego proces terapeutyczny musi być dostosowany do ich indywidualnego stylu życia – mowa tu o osobach bez zaburzeń o podłożu neurologicznym. Z artykułu dowiesz się: Na czym polegają kluczowe różnice w podejściu terapeutycznym do dzieci i dorosłych? Dlaczego zabawa i relacja z rodzicem są tak ważne w terapii logopedycznej dzieci? Jakie są główne wyzwania w diagnozie i terapii dorosłych i jak dostosować metody do ich potrzeb? W jaki sposób logopeda może wspierać rodzica w aktywnym udziale w terapii dziecka? Jak budować zaangażowanie dorosłego pacjenta w proces terapeutyczny? Dlaczego dorośli decydują się na to, by skorzystać z pomocy logopedy?

Rotacyzm (reranie) w terapii logopedycznej. Wywołanie metodami fonetycznymi, substytucyjnymi i fonetyczno-mechanicznymi. Etapy utrwalania  

W pracy terapeutycznej na etapie wywoływania głoski [r] logopedzi zazwyczaj stosują metody polegające na przekształceniu dźwięk ó w pomocniczych (wyjściowych), kt ó re wymawiane są prawidłowo i których pacjent posiada umiejętność przedłużania i odpowiedniego wzmacniania. Metody polegające wyłącznie na przekształcaniu dźwięku wyjściowego w oczekiwany nazywane są metodami fonetycznymi (lub substytucyjnymi). Jeśli natomiast przekształceniu fonetycznemu towarzyszy zewnętrzna ingerencja logopedy w postaci np. przytrzymywania brody, ucisku języka szpatułką czy dotyku sondą miejsc artykulacyjnych, w ó wczas mamy do czynienia z metodami fonetyczno-mechanicznymi [1] . Poznaj etapy terapii rotacyzmu i sposoby wywoływania głoski [r]. Z artykułu dowiesz się m.in.: Czy sposób realizacji głoski i rodzaj rotacyzmu właściwego ma znaczenie przy wyborze postępowania w terapii logopedycznej? W jaki sposób wykorzystać dziąsłową wymowę głoski d do ćwiczeń logopedycznych i wywołania wymowy [r]? Na jakim etapie terapii logopedycznej dyslalii - rotacyzmu - zastosować pracę z wykorzystaniem logotomów?

Motoryka ręki i aparatu artykulacyjnego – wspólne podłoże. Ssanie nieodżywcze

„To właśnie w ręce ludzkiej natura zawarła wszelką doskonałość. Wyższość ręki nad wszelkimi narzędziami wynika z tego, że łączy ona w sobie siłę z różnorodnością zakresu i szybkością ruchów (…) oraz wrażliwością czuciową, dzięki czemu jest ona w stanie dostosowywać się do utrzymania, pociągania, przędzenia, tkania, budowania. To dzięki ręce człowiek zarabia na życie, rodzice pieszczą swoje dzieci, muzyk gra sonaty, ociemniały czyta, a głuchy mówi” [1]. Słowa te, jakże prawdziwe, pokazują wartość właśnie tej części ciała, której, obok sfery orofacjalnej, dotyczy tematyka opracowania.

Urlop nauczyciela w czasie ferii krok po kroku

Ile dni urlopu w czasie ferii przysługuje nauczycielowi szkoły feryjnej w 2025 roku – zgodnie z Kartą Nauczyciela i kalendarzem roku szkolnego? Jak prawidłowo go naliczyć w okresie wakacyjnym?

Mowa osób z chorobą Parkinsona

Mowa jako funkcja ludzkiego mózgu nie może być oderwana od jego rozwoju, który paradoksalnie jest równocześnie starzeniem. Wyniki wielodyscyplinarnych badań z ostatnich 30 lat potwierdzają, że proces starzenia dotyczy również mowy. W odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie rozwija się w Polsce gerontologopedia. Po chorobie Alzheimera drugim co do częstości występowania ok. 60 r.ż. schorzeniem neurozwyrodnieniowym jest choroba Parkinsona (ang. Parkinson’s disease, PD). PD jest także najczęstszą przyczynę zespołu parkinsonowskiego, czyli objawów ruchowych (w tym związanych z mową) i pozaruchowych. Z artykułu dowiesz się Czym charakteryzuje się mowa osób z chorobą Parkinsona? Z czego wynikają zaburzenia mowy w chorobie Parkinsona? Na czym polega terapia mowy pacjentów z chorobą Parkinsona? Jak zmieniają się w czasie objawy PD?

Słuch a słuchanie. 18 lipca - Światowy Dzień Słuchania

Co roku od 2016 roku 18 lipca, w dniu, w którym urodził się R. Murray Schafer, kompozytor i pedagog muzyczny, obchodzony jest Światowy Dzień Słuchania. Natomiast Światowy Dzień Słuchu wypada 3 marca. Dlaczego wyznaczono dwie daty? Ponieważ słuch i słuchanie to nie to samo. Słuch to zmysł umożliwiający odbieranie (percepcję) fal dźwiękowych. Słuchanie to natomiast świadome odbieranie wrażeń dźwiękowych, odkodowywanie ich, rozumienie i interpretowanie.

O ciszących, dźwięcznych głoskach [ź] i [ʒ́]

Głoski [ź] i [ʒ́], tuż obok głosek [ś] oraz [ć], należą do szeregu tzw. głosek ciszących. Są jednym z trzech szeregów głosek dentalizowanych. Głoski [ź] i [ʒ́] powinny pojawić się w procesie rozwoju mowy dziecka w okresie żłobkowym do końca trzeciego roku życia [1]. Jedną z cech artykulacyjnych powyższych głosek jest miękkość, spowodowana wzniesieniem środkowej części języka ku podniebieniu.

Tematyczny słownik wyrażeń logopedycznych związanych z wadą wymowy – seplenieniem

Seplenienie, inaczej sygmatyzm, to wada wymowy obejmująca aż do 12 głosek. W ramach tego typu dyslalii istnieją liczne formy deformacji. Warto znać pojęcia, dzięki którym logopedzi mogą precyzyjnie i profesjonalnie opisać wyniki swojej obserwacji i diagnozy. Niżej prezentujemy najważniejsze hasła związane ściśle z tematem seplenienia. Z artykułu dowiesz się: Jak inaczej nazywa się seplenienie międzyzębowe? Jakie wyróżnia się zaburzenia wymowy głosek trzech szeregów logopedycznych?  Do jakich grup spółgłosek można zaliczyć spółgłoski s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź, sz, ż, cz, dż? Czy diastema to wada zgryzu? W jakich przypadkach zamiana w obrębie głosek trzech szeregów to forma dialektyczna a nie problem wymagający terapii logopedycznej?