Wysokie technologie mają bezwzględnie negatywny wpływ na całościowy rozwój małego dziecka, i to zarówno dziecka rozwijającego się normatywnie, jak i malucha przejawiającego jakiekolwiek zaburzenia rozwojowe, w tym zaburzenia ze spektrum autyzmu. Mass media oddziałują na rozwój sfery poznawczej, fizycznej, społecznej oraz emocjonalnej dziecka. Wysokie technologie pochłaniają bez reszty, szybko uzależniają dziecko od zmieniających się obrazów, słów, dźwięków. Ciężko jest mu się od nich oderwać i zaangażować w inną aktywność. Maluchy często przypatrują się jedynie ruchowi obrazów, co je hipnotyzuje [1]. 

Mass media zabierają znaczną część czasu, którego znacznie wartościowszym przeznaczeniem powinna być aktywność w realnym świecie – zabawy, eksploracja świata, ćwiczenia, stymulacja. Korzystanie ze sprzętów elektronicznych, w tym z zabawek interaktywnych, odbywa się kosztem innych, rozwojowych  aktywności [2]. Pierwsze trzy lata życia dziecka są okresem bardzo dużej plastyczności mózgu. Ten bardzo intensywnie się wówczas rozwija i jest podatny na oddziaływania z zewnątrz, zarówno na te pozytywne, jak i negatywne. Otoczenie dziecka, które umożliwia mu aktywne poznawanie świata, zdobywanie nowych doświadczeń, daje tym samym szansę na stworzenie nowych połączeń nerwowych. Dziecko wówczas intensywnie rozwija się [3].

Jaki jest mechanizm oddziaływania wysokich technologii na rozwijające się dziecko? W skrócie można powiedzieć, że mózg dziecka przetwarza szybko zmieniające się i dynamiczne bodźce wzrokowe i słuchowe, które emitowane są przez sprzęty wysokich technologii, głównie w prawej półkuli. Nadmierne bodźcowanie prawej półkuli wpływa niekorzystnie na rozwój i funkcjonowanie półkuli lewej. To właśnie lewa półkula odpowiada za przyswajanie języka pisanego i mówionego [4].

Dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu przejawiają liczne deficyty lewopółkulowe. Korzystanie przez nie z wysokich technologii nasila te problemy, a dodatkowo przyczynia się do powstawania nowych zakłóceń w funkcjonowaniu poznawczym, językowym, motorycznym. Mając na uwadze powyższe zaleca się, by dzieci z diagnozą zaburzeń ze spektrum autyzmu rozpoczęły kontakt z wysokimi technologiami jak najpóźniej (nie przed ukończeniem drugiego roku życia) oraz by ten kontakt był ograniczony oraz monitorowany przez dorosłego [5].

Przypisy:

[1] Cygan A., Wpływ wysokich technologii na rozwój mowy dziecka, http://www.zp3.lublin.pl/spwd/images/zp3_gazetka_nr12.pdf [dostęp: 24.03.2024 r.].

[2] Desmurget M. (2012), Teleogłupianie. O zgubnych skutkach oglądania telewizji (nie tylko przez dzieci), Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa, s. 136, 140.

[3] Skibska J. (2015), Neuropatyczność mózgu wsparciem rozwojowym dziecka we wczesnym dzieciństwie. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanitas, Sosnowiec, s. 79.

[4] Wpływ wysokich technologii na rozwój dziecka, http://przedszkolegorzyce.szkolnastrona.pl/a,99,wplyw-wysokich-technologii-na-rozwoj-dziecka [dostęp: 25.03.2024 r.].

[5] Laskowska D. (2019), Nowe technologie mają negatywny wpływ na rozwój dziecka, https://holistic.news/kiedy-dziecko-moze-zaczac-korzystac-z-nowych-technologii/ [dostęp: 25.03.2024 r.].