Przełom końca drugiego i początku trzeciego roku życia to okres burzliwego rozwoju mowy czynnej. W tym okresie w mowie dziecka dwuletniego powinna pojawić się gramatyka. Sposób używania języka zmienia się zatem z jednowyrazowego nazywania czynności, potrzeb lub przedmiotów (np. „buju”, „lala”, „piciu”) na bardziej złożoną i precyzyjną formę (np. „Chcę buju”, „To jest lala”, „Daj piciu”). Niekiedy jednak dwulatek nie mówi. Z artykułu dowiesz się: Jakie mogą być przyczyny różnego tempa rozwoju mowy u dzieci? Czy każdy niemówiący dwulatek powinien korzystać z terapii logopedycznej? Na co zwrócić uwagę podczas obserwacji niemówiącego dwulatka? Jaki zasób słownika czynnego dziecka dwuletniego jest normatywny? Z jakich przyczyn niektóre dzieci zaczynają mówić później?

Mowa bierna to inaczej rozumienie, bierny udział w komunikowaniu się, a zatem jedynie odbieranie komunikatów a nie ich nadawanie (mowa czynna). Rozwój rozumienia w ontogenezie wyprzedza rozwój nadawania. Dzieci, aby zacząć nadawać komunikaty, muszą osiągnąć pewien poziom rozwoju mowy biernej. W wybranych zaburzeniach mowy mowa bierna nie rozwija się prawidłowo lub ulega dezintegracji. Z artykułu dowiesz się: Czym jest mowa bierna? Czym różni się mowa bierna od mowy czynnej? W jakich zaburzeniach mowy rozwój mowy biernej jest zaburzony? W jakich zaburzeniach mowy obserwuje się utratę dolności rozumienia? Jaki model komunikowania się w rodzinie sprzyja rozwojowi mowy u dzieci? Jakie ćwiczenia warto zastosować w logopedii, by wspomagać rozwój słownictwa biernego?

Początek roku szkolnego to czas intensywnych logopedycznych badań przesiewowych. Ich celem nie jest diagnoza, ale ocena czy dziecko wymaga dalszej obserwacji, pogłębionej diagnostyki i wsparcia terapeutycznego. Organizacja badań wiąże się z koniecznością przygotowanie licznych dokumentów. Z artykułu dowiesz się: Jakie dokumenty będą potrzebne w trakcie organizacji badania logopedycznego we wrześniu? Gdzie znaleźć na stronie www.strefalogopedy.pl arkusze diagnostyczne, wywiady, informacje dla rodziców, szkolenia, artykuły na temat przebiegu badania mowy – wszystkie dokumenty i informacje potrzebne do organizacji logopedycznych badań przesiewowych? Kiedy i w jaki sposób przeprowadzać badania przesiewowe mowy w przedszkolu i szkole? Z jakich kwestionariuszy i dokumentacji warto skorzystać?

Prowadzenie dokumentacji w praktyce zawodowej niejednokrotnie przysparza logopedzie problemu i zabiera cenny czas. Niektóre arkusze mają stałą formę, a zatem warto ułatwić sobie zadanie i skorzystać z gotowych, edytowalnych wzorów. Inne dokumenty wymagają szczegółowej indywidualizacji. W artykule zebrano liczne wzory i przykłady dokumentacji, wykorzystywanej w trakcie diagnozy, badań przesiewowych i wywiadów logopedycznych oraz w trakcie organizacji pracy gabinetu logopedycznego w szkole lub przedszkolu. Logopeda znajdzie tu praktyczne wskazówki, jak prawidłowo zorganizować i prowadzić dokumentację logopedyczną. Z artykułu dowiesz się: Jakiego rodzaju dokumenty należy lub warto przekazać rodzicom w przebiegu badań przesiewowych? W jaki sposób napisać regulamin gabinetu logopedycznego? Jakie informacje zawrzeć w wywiadzie z rodzicem dziecka zakwalifikowanego na zajęcia logopedyczne w placówce oświatowej? Jakie dokumenty powinien przygotować w ciągu roku szkolnego logopeda pracujący w szkole? Jakie wzory dokumentów, kwestionariuszy, arkuszy diagnostycznych, wywiadów i innych, dostępne są dla prenumeratorów „Strefy Logopedy”?

W wyniku pojawienia się guza mózgu zostaje zachwiana równowaga warunków anatomicznych. Część objawów jest zależna od wzrostu ciśnienia śródczaszkowego. Druga grupa objawów guza mózgu to efekt bezpośrednich uszkodzeń określonych struktur w mózgu, czyli zmian nowotworowych. Do charakterystycznych patologicznych konsekwencji nowotworu mózgu należą między innymi zaburzenia komunikacji werbalnej i pisanej (pisania i czytania). Zmiany w mowie, artykulacji oraz rozumieniu języka mogą być pierwszymi, logopedycznymi objawami guza mózgu i wskazywać na konieczność dalszej diagnostyki neurologicznej. Z artykułu dowiesz się: Jakie zmiany w artykulacji oraz rozumieniu mowy mogą wskazywać na konieczność dalszej diagnostyki neurologicznej? Z czego wynikają określone ogólne oraz logopedyczne objawy guza mózgu? Jaki wpływ na obraz zaburzenia ma lokalizacja guza mózgu? Jaką diagnozę logopedyczną najczęściej stawia się pacjentom z guzem mózgu?

Zarówno logopeda, jaki ortodonta zajmują się dbałością o zdrowe, prawidłowe funkcjonowanie jamy ustnej. Współpraca obu specjalistów pozwala na kompleksową diagnozę i leczenie/terapię pacjenta. Wady anatomiczne w obrębie narządu żucia mogą być przyczyną m.in. trudności w wymowie głosek, nieprawidłowego rozwoju sprawności aparatu żucia czy problemów z oddychaniem. Wspólnie ustalony plan oddziaływań pozwoli na poprawę funkcjonowania i estetyki jamy ustnej oraz skuteczną korekcję zaburzeń mowy. Z artykułu dowiesz się: Jakie są najczęściej spotykane wady zgryzu? Jakie są cele oddziaływań logopedy i ortodonty? Na czym powinna polegać współpraca logopedy z ortodontą? Jakie korzyści przynosi pacjentowi współpraca ortodonty i logopedy? Co zapewni trwałość efektów leczenie nieprawidłowości w budowie anatomicznej w obrębie jamy ustnej?

Zakończenie roku edukacji w przedszkolu czy szkole to okres podsumowania pracy dziecka, także w czasie zajęć logopedycznych. Opinia logopedy powinna zawierać podstawowe informacje na temat spotkań z logopedą. Przed wakacyjną przerwą w terapii warto przygotować dokument zawierający przyczyny, przebieg i rezultaty terapii, sugestię dalszej pracy, propozycję wartych zastosowania działań. Niniejszy dokument ma na celu przede wszystkim zaznajomić rodzica i/lub nauczycieli z aktualnym stanem mowy dziecka. Z artykułu dowiesz się: Jakie informacje dotyczące zajęć warto zawrzeć w opinii logopedycznej? W jaki sposób zaplanować rozmieszczenie treści w opinii logopedycznej? W jakim celu przygotować podsumowanie terapii logopedycznej? Jakie dodatkowe informacje na temat przeprowadzonych ćwiczeń logopedycznych warto zawrzeć w piśmie?

Osoby z zespołem Downa niekiedy już od pierwszych chwil życia wymagają wsparcie terapeutycznego logopedy. Wady anatomiczne, obniżone napięcie mięśniowe i niepełnosprawność intelektualna typowe do omawianego zaburzenia skutkują istotnymi zaburzeniami w rozwoju mowy.  Z artykułu dowiesz się: Jakiego rodzaju zaburzenia mowy obserwuje się na częściej u pacjentów z dodatkowym chromosomem? Jakie są priorytety w pracy logopedycznej z większością dzieci z zespołem Downa? Jakie zaburzenia i opóźnienia rozwoju mowy są zauważalne już w pierwszym roku dziecka z omawianym zespołem genetycznym? Jak niepełnosprawność intelektualna wpływa na rozwój poznawczy, komunikacji werbalnej i rozwój psychofizyczny osoby z trisomią 21. chromosomu? Jakie wady anatomiczne twarzoczaszki mogą wystąpić u dzieci z zespołem Downa i w jaki sposób wpływają one na komunikacyjny rozwój dziecka? W jaki sposób określać cele w terapii dzieci z zespołem Downa?

Głoska [c] należy do grupy tzw. głosek szeregu syczącego. W szerszej perspektywie jest jedną z głosek tzw. trzech szeregów logopedycznych (ciszący, syczący, szumiący 1 ). Zalicza się do głosek dentalizowanych, a precyzyjniej – (za)zębowych. Zdaniem większości badaczy ontogenezy mowy dziecka [c] powinna pojawić się w repertuarze dźwięków mowy do czwartych urodzin, utrwalić zaś do końca trwania wyróżnionego przez Leona Kaczmarka okresu swoistej mowy dziecięcej 2 , czyli do ukończenia siedmiu lat 3 .

Cukrzyca to choroba metaboliczna, która charakteryzuje się podwyższonym stężeniem cukru we krwi. Związana jest z nieprawidłowym wydzielaniem i/lub działaniem insuliny w organizmie. Wyniki badań statystycznych pokazują, że cierpi na nią blisko 2,7 milionów dorosłych Polaków. Prawie 1,7 mln osób pozostaje niezdiagnozowanych. Z powodu cukrzycy i jej powikłań w naszym kraju umiera ponad 50 tysięcy osób rocznie. Z tej przyczyny jest ona określana mianem choroby cywilizacyjnej. W przypadku cukrzycy niezwykle istotne jest jej wczesne rozpoznanie oraz właściwa kontrola. Pozwala to zapobiec powikłaniom, a najczęstsze z nich to nefropatia, choroba wieńcowa oraz niewydolność serca. Cukrzyca może negatywnie wpływać na stan zdrowia jamy ustnej oraz jakość mowy chorego. Z artykułu dowiesz się: Czym jest cukrzyca? Jaki wpływ na stan zdrowia jamy ustnej może mieć cukrzyca? Jakie choroby jamy ustnej często towarzyszą cukrzycy? Jakie są konsekwencje dla jakości mowy w przypadku podwyższonego poziomu glukozy w organizmie? Jakie są konsekwencje dla jakości mowy w przypadku obniżonego poziomu cukru we krwi?