Uzupełnienie diagnozy logopedycznej polega na dokończeniu rozpoczętych i przeprowadzeniu kolejnych badań oraz zebraniu dodatkowych informacji w celu postawienia pełnej oceny i opracowania indywidualnego planu terapii. Po nawiązaniu bliższej relacji z dzieckiem i spędzeniu z nim więcej czasu terapeuta może zaobserwować to, co niedostrzegalne podczas pierwszych spotkań diagnostycznych – zarówno nieprawidłowości, które być może wymagają dalszej diagnostyki, jak i mocne strony, które mogą być punktem wyjścia do dalszej pracy terapeutycznej.

Logopeda, mając szerszy obraz sposobu funkcjonowania małego pacjenta, może zwrócić się do rodziców z zaleceniem wykonania określonych rodzajów badań specjalistycznych lub konsultacji. Najczęściej są to:

• konsultacja z laryngologiem, audiologiem – w przypadku m.in. zauważenia problemów oddechowych, częstej niedrożności nosa, problemów słuchowych, zgłoszonych w wywiadzie częstych stanów zapalnych ucha środkowego;
• konsultacja z alergologiem – w przypadku m.in. zaobserwowania przewlekłej niedrożności nosa, obrzęku śluzówek;
• konsultacja z psychologiem – w przypadku zauważenia nietypowych zachowań, problemów  z regulacją emocji, ograniczonej sprawności intelektualnej;
• konsultacja z fizjoterapeutą, fizjoterapeutą stomatologicznym, osteopatą – w sytuacji dostrzeżenia nieznormalizowanego napięcia mięśniowego, asymetrii;
• konsultacja ze stomatologiem, ortodontą – w przypadku podejrzenia m.in. nieprawidłowości w budowie narządu żucia, braków w uzębieniu, próchnicy.

Warto pamiętać, że logopeda nie jest uprawniony do wystawienia skierowania. Może jedynie (w formie pisemnej lub ustnej) wystosować zalecenie konsultacji lub wykonania określonego badania.

W tym celu warto skorzystać z formularza:

Zalecenie konsultacji specjalistycznej

Po pogłębionej obserwacji możliwości i trudności prezentowanych przez pacjenta może pojawić się potrzeba wykonania określonych badań uzupełniających. Najczęściej są to: 

• badanie słuchu, np. orientacyjne badania słuchu fizycznego lub badanie słuchu fonematycznego,

Kontrola jakości słuchu fonemowego – różnicowanie głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych

Kontrola jakości słuchu fonemowego – różnicowanie głosek ze względu na miejsce artykulacji

Kontrola jakości słuchu fonemowego – różnicowanie samogłosek

• badanie wydolności oddechowej,
• badanie sposobu połykania,
• badanie budowy narządu żucia, w tym także ocena budowy wędzidełka języka,

Kwestionariusz diagnostyczny dotyczący oceny stopnia skrócenia wędzidełka języka

• badanie sposobu funkcjonowania wzrokowego,

Kwestionariusz oceny funkcjonowania wzrokowego dziecka dla logopedy

• badanie lateralizacji.

Po dłuższej obserwacji sposobu funkcjonowania dziecka mogą pojawić się wątpliwości i pytania. Najlepszym źródłem informacji o dziecku są jego opiekunowie. Logopeda może zapytać rodziców m.in. o:

• historię rozwoju dziecka (np. kiedy pojawiło się gaworzenie, pierwsze słowa, czy zaobserwowano regres w rozwoju komunikacji),
• historię przebytych chorób i hospitalizacji,
• historię terapii, nie tylko logopedycznej,
• sposób funkcjonowania dziecka na co dzień.

Pomocne mogą być poniższe kwestionariusze:

Przykład wywiadu z rodzicem dziecka w wieku przedszkolnym i szkolnym

Bilans dwulatka. Ocena mowy i komunikacji

Uzupełnianie diagnozy ma na celu weryfikację wstępnych hipotez, potwierdzenie ich rodzaju i przyczyn. Umożliwia dokładne zidentyfikowanie nie tylko wszystkich deficytów, ale także mocnych stron pacjenta. Jest fundamentem do stworzenia indywidualnego planu terapii. Pozwala spojrzeć na pacjenta w sposób holistyczny, z uwzględnieniem wszystkich aspektów jego rozwoju.