Terapie

Głoski [v] i [f] są jednymi z tych, które w mowie dziecka pojawiają się najwcześniej. Już dwulatek powinien wypowiadać je prawidłowo 1 . Zaburzenia wymowy tej pary głosek najczęściej dotyczą jedynej cechy, która je różni, czyli dźwięczności. Zdarzają się także nieprawidłowości polegające na deformacji lub zastępowaniu głosek [v] i [f] innymi. Są to jednak dość rzadko spotykane wady 2 . Zaburzenie wymowy omawianych głosek nie doczekało się swojej własnej nazwy, jak na przykład głoski [k, g] – kappacyzm, i głoska [r] – reranie/rotacyzm, a w klasyfikacjach dyslalii ujmuje się je w kategorii „inne” 3 .  »

Afazja motoryczna to zespół objawów, mających przyczyny neurologiczne. Charakteryzuje się zaburzeniem nadawania mowy przy zachowaniu jej rozumienia. Polega na całkowitej lub częściowej utracie zdolności wypowiadania się – w najgłębszej postaci do niemożności wydania z siebie jakiegokolwiek dźwięku. Z artykułu dowiesz się: W wyniku uszkodzeń których obszarów mózgu może wystąpić afazja motoryczna? Jakie są najczęstsze, obok udaru mózgu, przyczyny afazji? Czym różni się afazja dziecięca od afazji u dorosłego? Czym charakteryzuje się każdy rodzaj afazji motorycznej? »

Opinia logopedyczna dotycząca stanu rozwoju mowy, języka i komunikacji dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD - ang. autism spectrum disorder) powinna być poprzedzona rzetelną oceną funkcjonalną stanu mowy podopiecznego. Wskazuje to na konieczność ścisłej współpracy z rodzicami dziecka i, jeśli to możliwe, konsultacji z innymi specjalistami (np. wchodzącymi w skład zespołu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, powołanego w placówce oświatowej na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego). Ważne, aby logopeda tworzący dokument, pamiętał o holistycznym spojrzeniu na pacjenta, ale bez wychodzenia poza zakres swoich kompetencji zawodowych. »

Głoska [c] należy do grupy tzw. głosek szeregu syczącego. W szerszej perspektywie jest jedną z głosek tzw. trzech szeregów logopedycznych (ciszący, syczący, szumiący 1 ). Zalicza się do głosek dentalizowanych, a precyzyjniej – (za)zębowych. Zdaniem większości badaczy ontogenezy mowy dziecka [c] powinna pojawić się w repertuarze dźwięków mowy do czwartych urodzin, utrwalić zaś do końca trwania wyróżnionego przez Leona Kaczmarka okresu swoistej mowy dziecięcej 2 , czyli do ukończenia siedmiu lat 3 . »

W terapii jąkania, szczególnie dzieci w wieku przedszkolnym, zwraca się uwagę na to, jak znaczącą rolę odgrywają rodzice. Biorąc udział w terapii pośredniej, mogą zaangażować się w terapię dziecka, zrozumieć jego trudności i problem, z którym się mierzy, a także wspierać je na co dzień poprzez własne interakcje, komunikację i umiejętności wychowawcze oraz postawy. Rodzice mają największą rolę w procesie ustępowania lub utrwalania się jąkania u dziecka. Dlatego tak ważne jest angażowanie ich w pracę na rzecz dobra dziecka, ale także własnej zmiany. Wzmocniony i świadomy rodzic to gwarancja sukcesu terapeutycznego dziecka. Terapeuta powinien zadbać o zasoby, regulację i kompetencje rodzica, tak by mógł on skutecznie realizować się we własnym rodzicielstwie i wspierać swoje dziecko. Bez dbałości o własne zasoby, na tzw. wyczerpaniu, może być to niezwykle trudne. »

Program Całościowej Zintegrowanej Aktywności Dzieci CZAD©65 to metoda terapii grupowej autorstwa Aleksandry Jastrzębowskiej-Jasińskiej wspierająca odporność psychiczną oraz, w wersji terapeutycznej, płynność mówienia u dzieci doświadczających jąkania i ich rodzin. Jej skuteczność w terapii jąkania i pracy z dziećmi wysoko wrażliwymi emocjonalnie została potwierdzona w badaniach naukowych. Przeznaczona jest dla dzieci w normie intelektualnej w wieku od 4. do 8. roku życia oraz ich rodzin. »

Jąkanie definiuje się jako wielopłaszczyznowe i złożone zaburzenie płynności mowy, które pojawia się najczęściej w dzieciństwie, w wieku przedszkolnym 1 . Około 5% dzieci mówi niepłynnie, a u 1% osób jąkanie utrwala się i trwa do wieku dorosłego 2 . Jako przypadłość o złożonym charakterze opisywana, diagnozowana i poddawana terapii powinna być holistycznie, z uwzględnieniem między innymi wymiaru logopedycznego, lingwistycznego, psychologicznego i społecznego, w tym środowiskowego.  »

Giełkot jest fenomenem językowo-komunikacyjnym, ujmowanym jako odmienny sposób mówienia, (neuro)różnorodność lub zaburzenie mowy – wciąż niełatwe do jednoznacznego rozpoznania oraz do terapii. Zintensyfikowane od momentu powstania Międzynarodowego Stowarzyszenia Giełkotu (International Cluttering Association – ICA) badania nad giełkotem wciąż przynoszą nowe dane i kolejne ważne wskazania dla praktyki 34 .  »

Logopedyczna terapia jąkania w wypadku małego dziecka wspiera naturalne procesy remisji, lecz nie może zapewnić każdemu całkowitego ustąpienia objawów. W procesie diagnozy możliwe jest natomiast ustalenie czynników rokujących pozytywnie oraz negatywnie, warunkujących remisję. Im wyższy jest poziom zaniepokojenia dziecka i/lub rodziców oraz im liczniejsze są pozostałe czynniki ryzyka utrwalenia się jąkania, tym silniejsze są wskazania do podjęcia terapii. Należy ją podjąć także wówczas, gdy dziecko nie zdradza objawów zaniepokojenia jąkaniem, ale poziom zaniepokojenia rodziców jest wysoki. »

Badania wykazały, że alkohol spożywany przez ciężarną kobietę swobodnie przenika przez barierę łożyskową do krwioobiegu płodu, powodując ryzyko wystąpienia poalkoholowego spektrum zaburzeń rozwojowych FASD (ang. fetal alkohol spectrum disorder ) 1 . Zespół wad rozwojowych (fizycznych, poznawczych, społecznych i emocjonalnych) powstałych na skutek spożywania alkoholu przez matkę w czasie ciąży to płodowy zespół alkoholowy – FAS (ang. fetal alkohol syndrom ) 2 . Patomechanizm FAS wciąż jest przedmiotem badań i w dalszym ciągu pozostaje w wielu kwestiach niewyjaśniony 3 . »