Terapie

Giełkot jest fenomenem językowo-komunikacyjnym, ujmowanym jako odmienny sposób mówienia, (neuro)różnorodność lub zaburzenie mowy – wciąż niełatwe do jednoznacznego rozpoznania oraz do terapii. Zintensyfikowane od momentu powstania Międzynarodowego Stowarzyszenia Giełkotu (International Cluttering Association – ICA) badania nad giełkotem wciąż przynoszą nowe dane i kolejne ważne wskazania dla praktyki 34 .  »

Logopedyczna terapia jąkania w wypadku małego dziecka wspiera naturalne procesy remisji, lecz nie może zapewnić każdemu całkowitego ustąpienia objawów. W procesie diagnozy możliwe jest natomiast ustalenie czynników rokujących pozytywnie oraz negatywnie, warunkujących remisję. Im wyższy jest poziom zaniepokojenia dziecka i/lub rodziców oraz im liczniejsze są pozostałe czynniki ryzyka utrwalenia się jąkania, tym silniejsze są wskazania do podjęcia terapii. Należy ją podjąć także wówczas, gdy dziecko nie zdradza objawów zaniepokojenia jąkaniem, ale poziom zaniepokojenia rodziców jest wysoki. »

Badania wykazały, że alkohol spożywany przez ciężarną kobietę swobodnie przenika przez barierę łożyskową do krwioobiegu płodu, powodując ryzyko wystąpienia poalkoholowego spektrum zaburzeń rozwojowych FASD (ang. fetal alkohol spectrum disorder ) 1 . Zespół wad rozwojowych (fizycznych, poznawczych, społecznych i emocjonalnych) powstałych na skutek spożywania alkoholu przez matkę w czasie ciąży to płodowy zespół alkoholowy – FAS (ang. fetal alkohol syndrom ) 2 . Patomechanizm FAS wciąż jest przedmiotem badań i w dalszym ciągu pozostaje w wielu kwestiach niewyjaśniony 3 . »

Oralność wtórna 2 rozpoczyna się w 6.–8. miesiącu życia wraz z wynikającymi ze wzrostu zmianami anatomicznymi (wydłużenie szyi, obniżenie krtani, powiększenie jamy ustnej, gardła) i neurologicznymi (coraz większa dobrowolna kontrola ruchów języka). Te zmiany anatomiczne i neurologiczne powodują, że niemowlę przestaje ssać łyżeczkę i zaczyna dobrowolnie kontrolować przyjmowanie pokarmu. W niniejszym artykule wyszczególniono etapy dojrzewania oralności, istotne z punktu widzenia karmienia, ale także wymiaru psychologicznego oraz komunikacyjno-językowego. Wiedza na ten temat jest niezbędna do zrozumienia przyczyn problemów, które mogą pojawić się w wyniku przedwczesnego porodu lub choroby genetycznej. »

U dziecka, u którego podejrzewamy pediatryczne zaburzenia karmienia (ang. pediatric feeding disorder ), trudności z jedzeniem doustnym powinny być obserwowane już w 1. roku życia i mogą trwać dłużej niż dwa tygodnie. To zaburzenie może wystąpić jako odosobniony problem lub współistnieć z chorobą organiczną lub nieprawidłowością strukturalną. Występuje u od 25% do 35% prawidłowo rozwijających się dzieci i u 75% dzieci z chorobą lub niepełnosprawnością (Katz i in. 2013). »

W kompleksowej opiece i terapii noworodków i niemowląt, zwłaszcza dzieci urodzonych przedwcześnie, z wadami rozwojowymi i uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego (OUN), rola logopedy jest kluczowa, a jego wsparcie niezbędne. Niestety logopeda wciąż bywa postrzegany jako jedynie terapeuta mowy (a czasem głównie wymowy). Wielokrotnie z ust rodziców pada stwierdzenie: „przecież moje dziecko nie mówi”, co jest oczywiście prawdą w przypadku noworodków i niemowląt. Zanim jednak dziecko zacznie mówić, komunikuje się na wiele sposobów i przyjmuje pokarmy. Dlatego poradę logopedyczną należy rozpocząć od przedstawienia matce i ojcu roli logopedy w diagnozie i terapii najmłodszych dzieci. Warto także omówić z rodzicami znaczenie i cel zaangażowania ich w postępowanie profilaktyczne lub terapeutyczne. W praktyce zawodowej spotyka się pacjentów w wieku przedszkolnym z wadami wymowy, którzy nadal rano i wieczorem piją mleko z butelki i mają problemy z przyswajaniem twardszych produktów spożywczych. W niniejszym artykule zostanie wytłumaczony wpływ oralności pierwotnej i wtórnej na rozwój dziecka. Omówione zostaną także cele wczesnej interwencji logopedycznej.   »

Według większości badaczy głoska [r] pojawia się w mowie dziecka między 4. a 6. rokiem życia 1 . Jest ostatnim lub jednym z ostatnich dźwięków mowy, które dzieci opanowują. Towarzysząca realizacji głoski [r] wibracja apeksu jest szczególnie trudna, wymaga dużej precyzji ruchu, odpowiedniej elastyczności i ogólnej wysokiej sprawności motorycznej aparatu artykulacyjnego. 1 »

Połykanie, czyli przemieszczanie się pokarmu z jamy ustnej do przełyku, jest czynnością, która towarzyszy człowiekowi przez całe życie. Już w 11. – 12. tygodniu życia płodowego obserwuje się połykanie wód płodowych 1 . Przyjmuje się, że pojedyncze przełknięcie trwa około 1 sekundy 2 , a przeciętnie człowiek połyka 800 razy w ciągu dnia i kilka razy na godzinę w nocy, co daje około 1000 przełknięć na dobę 3 . Skoro sama czynność trwa tak krótko, można zatem łatwo obliczyć, że połykanie to zaledwie kilka minut pracy języka w ciągu 24 godzin. Czy rzeczywiście zatem nieprawidłowo realizowana czynność połykania może mieć tak istotne znaczenie dla rozwoju narządu żucia i artykulacji, że w ostatnich latach stała się przedmiotem szczególnej troski nie tylko logopedów, ale i ortodontów? »

W sierpniowym wydaniu Strefy Logopedy zapraszam do nauki artykulacji w zabawie! »

Czytanie ma dla człowieka niezwykłą wartość. Jest narzędziem prowadzącym do odkrywania świata zewnętrznego  oraz siebie samego. Jest swoistą zabawą, która pozwala jednostce przenosić się w inne miejsca, w odległe  czasy, daje możliwość poznania innego świata, potencjalnie obcego i niedostępnego tu i teraz. Czytanie  pozwala przeżywać to, czego bez lektury zapewne nie byłoby dane nam przeżyć. Dla dzieci odczytywanie  kolejnych stron książki to ogromny krok wykonywany w stronę ich rozwoju. Czytanie bowiem pobudza wyobraźnię  i kreatywność, wzbogaca słownictwo, poprawia pamięć, wyrabia cierpliwość, kształtuje charakter.  Bez umiejętności czytania pełen i harmonijny rozwój nigdy nie byłby możliwy, gdyż doświadczenie człowieka  ma właśnie językowy charakter 2 .  »