terapia logopedyczna

Mowa jako funkcja ludzkiego mózgu nie może być oderwana od jego rozwoju, który paradoksalnie jest równocześnie starzeniem. Wyniki wielodyscyplinarnych badań z ostatnich 30 lat potwierdzają, że proces starzenia dotyczy również mowy. W odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie rozwija się w Polsce gerontologopedia. Po chorobie Alzheimera drugim co do częstości występowania ok. 60 r.ż. schorzeniem neurozwyrodnieniowym jest choroba Parkinsona (ang. Parkinson’s disease, PD). PD jest także najczęstszą przyczynę zespołu parkinsonowskiego, czyli objawów ruchowych (w tym związanych z mową) i pozaruchowych.

Z artykułu dowiesz się

• Czym charakteryzuje się mowa osób z chorobą Parkinsona?
• Z czego wynikają zaburzenia mowy w chorobie Parkinsona?
• Na czym polega terapia mowy pacjentów z chorobą Parkinsona?
• Jak zmieniają się w czasie objawy PD?

Afazja – która w większości przypadków spowodowana jest udarem mózgu – w zależności od głównych objawów i ich nasilenia utrudnia codzienną komunikację z otoczeniem. Problem ten dotyka wielu, ponieważ w Polsce około 90 000 osób rocznie doznaje udaru mózgu [1]. U nawet 60% pacjentów afazja utrzymuje się jeszcze długi czas po wypisie ze szpitala [2]. Niejednokrotnie deficyty językowe wymagają wielomiesięcznej terapii, co bywa trudne z wielu względów (utrudniony dostęp do specjalistów, odległe terminy, koszty itp.). Wówczas bardzo przydatną formą terapii jest grupowa terapia afazji.

Z artykułu dowiesz się:

• Czy grupowa terapia afazji jest skuteczną formą terapii logopedycznej?
• Dla których pacjentów terapii grupowa to najlepszy wybór?
• Jakie są trudności i przeciwwskazania do prowadzenia grupowej formy terapii afazji?
• W jaki sposób logopeda może dobrać członków grupy terapeutycznej?

Czerwiec to miesiąc, w którym duża część małych pacjentów kończy lub zawiesza na czas wakacji terapię logopedyczną. Logopedzi pracujący zarówno w placówkach oświatowych, jak i prowadzący prywatną praktykę, kontrolują efekty swojej pracy podczas trwania roku szkolnego i wytyczają kolejne cele terapii. 

„Oddychanie wpływa na każdy aspekt życia: sen, trawienie, ruch, zdrowie psychiczne, choroby i regenerację. Jest to czynność o niezwykłym potencjale. A co najważniejsze – jest ona prosta, bezpłatna i dostępna dla każdego” [1]. Trudno się z tym nie zgodzić. Jednakże w sytuacji, kiedy nos jest niedrożny, oddychanie staje się nie lada wyczynem. W praktyce logopedycznej warto przyjrzeć się astmie, która może powodować nieżyt dróg oddechowych, tym samym utrudniać oddychanie. Czy na pewno to astma powoduje kłopoty z oddychaniem? A może jest odwrotnie: niewłaściwy sposób oddychania prowadzi do narastania problemów oddechowych, a tym samym do astmy? W jaki sposób poprowadzić terapie logopedyczną pacjenta z astmą? W niniejszym tekście zamieszczono odpowiedzi na te pytania w oparciu o wyniki aktualnych badań i współczesne teorie oddechowe.

Z artykułu dowiesz się:

• Jaki jest wpływ astmy na jakość mowy i oddychania?
• O czym należy pamiętać w terapii logopedycznej pacjenta z astmą?
• Czy metoda Butejki może mieć zastosowanie w terapii pacjenta z astmą?

Większość uczniów kwalifikowanych jest do udziału w terapii logopedycznej w placówce oświatowej na podstawie logopedycznych badań przesiewowych prowadzonych co roku we wrześniu. Niezależnie od tego, czy uczeń ma opinię, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z poradni psychologiczno-pedagogicznej czy też jedynie wynik badania przesiewowego, obowiązkiem logopedy jest prowadzenie indywidualnej teczki ucznia.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

• Jakie przepisy prawne obligują logopedów do kompletowania dokumentów w indywidualnych teczkach ucznia?
• Jakie dokumenty należy lub warto gromadzić w teczce ucznia?
• Kto, oprócz logopedy, powinien gromadzić dokumentację w teczce ucznia?

Wśród pacjentów korzystających z terapii logopedycznej pewną grupę stanowią osoby z zaburzeniem wzroku. Wymagają one zindywidualizowanego podejścia, w tym dostosowania materiałów dydaktycznych. Niekiedy to właśnie logopeda jest tym ekspertem, który zauważy nieprawidłowości w sprawności wzroku i zasugeruje konsultację z odpowiednim specjalistą, np. okulistą, optometrystą, terapeutą integracji sensorycznej.

Prowadzenie dokumentacji w praktyce zawodowej niejednokrotnie przysparza logopedzie problemu i zabiera cenny czas. Niektóre arkusze mają stałą formę, a zatem warto ułatwić sobie zadanie i skorzystać z gotowych, edytowalnych wzorów. Inne dokumenty wymagają szczegółowej indywidualizacji. W artykule zebrano liczne wzory i przykłady dokumentacji, wykorzystywanej w trakcie diagnozy, badań przesiewowych i wywiadów logopedycznych oraz w trakcie organizacji pracy gabinetu logopedycznego w szkole lub przedszkolu. Logopeda znajdzie tu praktyczne wskazówki, jak prawidłowo zorganizować i prowadzić dokumentację logopedyczną.

Z artykułu dowiesz się:

• Jakiego rodzaju dokumenty należy lub warto przekazać rodzicom w przebiegu badań przesiewowych?
• W jaki sposób napisać regulamin gabinetu logopedycznego?
• Jakie informacje zawrzeć w wywiadzie z rodzicem dziecka zakwalifikowanego na zajęcia logopedyczne w placówce oświatowej?
• Jakie dokumenty powinien przygotować w ciągu roku szkolnego logopeda pracujący w szkole?
• Jakie wzory dokumentów, kwestionariuszy, arkuszy diagnostycznych, wywiadów i innych, dostępne są dla prenumeratorów „Strefy Logopedy”?