Opinia logopedyczna dla dziecka z podejrzeniem lub diagnozą zaburzeń ze spektrum autyzmu
Opinia logopedyczna dotycząca stanu rozwoju mowy, języka i komunikacji dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD - ang. autism spectrum disorder) powinna być poprzedzona rzetelną oceną funkcjonalną stanu mowy podopiecznego. Wskazuje to na konieczność ścisłej współpracy z rodzicami dziecka i, jeśli to możliwe, konsultacji z innymi specjalistami (np. wchodzącymi w skład zespołu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, powołanego w placówce oświatowej na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego). Ważne, aby logopeda tworzący dokument, pamiętał o holistycznym spojrzeniu na pacjenta, ale bez wychodzenia poza zakres swoich kompetencji zawodowych.
Opinia logopedyczna dla dziecka z podejrzeniem lub diagnozą zaburzeń ze spektrum autyzmu
Treść opinii logopedycznej dotyczącej dziecka ze spektrum autyzmu
W zależności od charakterystyki i złożoności zaburzeń mowy i komunikacji, uwzględniając występowanie zaburzeń (np. niepełnosprawności intelektualnej) lub/i chorób współwystępujących z ASD, treść opinii logopedycznej będzie skupiać się na różnych aspektach.
Logopeda, tworząc dokument, zawrze wyniki obserwacji dotyczących oceny takich umiejętności rozwojowych dziecka, jak:
- bazowe umiejętności komunikacyjne - inicjowanie wspólnego pola uwagi przez dziecko, reakcję dziecka na bodziec, podtrzymywanie przez nie kontaktu, umiejętność naśladowania, kontakt wzrokowy, gest wskazywania palcem, intencjonalność wyrażoną w komunikacji;
- reakcję na imię;
- komunikację funkcjonalną - w tym echolalie (bezpośrednie czy odroczone; jaką pełnią funkcję?), efektywność użycia komunikatów, a tym samym sprawczość i decyzyjność pacjenta;
- mowę - pod względem ilościowym (zakres słownika czynnego dziecka), frekwencyjność komunikatów słownych; pod względem jakościowym (wymowa głosek, budowanie zdań gramatycznie poprawnych, logicznych);
- rozumienie mowy (w tym metafor, związków frazeologicznych; słownik bierny);
- rozumienie relacji przyczynowo-skutkowych;
- rozumienie i określanie relacji przestrzennych, zachowanie chronologii zdarzeń w wypowiedziach;
- umiejętność zadawania pytań;
- dostosowanie stylu wypowiedzi do rozmówcy;
- komunikację niewerbalną (gestykulacja, mimika), prozodię - ekspresja i rozumienie w kontekście sytuacji komunikacyjnej.
Dodatkowe informacje - co warto zawrzeć w opinii logopedycznej pacjenta z trudnościami rozwojowymi o charakterze zaburzeń ze spektrum autyzmu?
Opinie logopedyczne sporządzane są w różnym celu, m.in.
- do przedłożenia w sądzie czy poradni psychologiczno-pedagogicznej,
- informacyjnie dla rodzica (np. po przygotowaniu przez zespół pomocy psychologiczno-pedagogicznej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dziecka i ocenie efektywności terapii).
W związku z tym często w opiniach logopedów znajdują się dodatkowe informacje ważne dla adresata dokumentu:
- zalecany wymiar i forma działań terapeutycznych (nie tylko logopedia),
- sugerowana systematyczność spotkań z terapeutą,
- informacje dotyczące współpracy z rodzicami,
- informacja na temat wprowadzanej formy komunikacji wspomagającej lub alternatywnej.
Ponadto załączane są plany terapii logopedycznej i zalecenia dla pacjenta.
Przeczytaj także:
- Autyzm i epilepsja
- Czym jest autyzm i jak go zdiagnozować?
- Autyzm w klasyfikacji ICD-10 i ICD-11
- Czym jest empatia? O empatii w autyzmie
- Zaburzenie percepcji słuchowej a autyzm
- Zespół Aspergera - moc różnorodności. Holistyczne podejście terapeutyczne
- Wykorzystanie FlySky przy pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, konkretnie: spektrum autyzmu
- Gry i zabawy z Luckiem i jego przyjaciółmi. Materiały ćwiczeniowe do terapii logopedycznej dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (nr 3/2019)
Obejrzyj szkolenie: