spektrum autyzmu

Warto dowiedzieć się, w jaki sposób obserwować dziecko z autyzmem, by uzyskać najistotniejsze z perspektywy logopedy informacje na temat sposobu jego funkcjonowania, niezbędne do opracowania skutecznego planu terapii. Skuteczność podjętej terapii logopedycznej w znacznej mierze zależy od planu, według którego jest realizowana – ten zaś nie może zostać właściwie sformułowany bez odpowiednio wnikliwej i rzetelnej analizy wszelkich dostępnych informacji na temat sposobu funkcjonowania i komunikowania się dziecka.

Z artykułu dowiesz się:

• Jak zaplanować przebieg obserwacji diagnostycznej dziecka z zaburzeniem rozwoju mowy i podejrzeniem autyzmu?
• Na jakie kluczowe elementy mowy i komunikacji zwrócić szczególną uwagę podczas obserwacji?
• Które cechy zaburzenia mowy obserwuje się u większości dzieci z zaburzeniem ze spektrum autyzmu?

W wynikach badań (S. Baron-Cohen i in.) wykazano, iż dzieci z zaburzeniem ze spektrum autyzmu nie przejawiają trudności z odczytywaniem i rozumieniem przeżywanych przez innych tzw. prostych stanów emocjonalnych: radości, smutku, złości czy strachu. Problematyczne natomiast okazało się rozpoznawanie tzw. emocji kognitywnych: zaskoczenia, zakłopotania, zaciekawienia, zdziwienia, rozczarowania, zazdrości, wstydu czy znudzenia. Zrozumienie tych stanów wymaga wyobrażenia sobie, co przeżywa obserwowana osoba, tego co dzieje się w jej umyśle – wymaga empatii.

Opinia logopedyczna dotycząca stanu rozwoju mowy, języka i komunikacji dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD - ang. autism spectrum disorder) powinna być poprzedzona rzetelną oceną funkcjonalną stanu mowy podopiecznego.

Wskazuje to na konieczność ścisłej współpracy z rodzicami dziecka i, jeśli możliwe, konsultacji z innymi specjalistami (np. wchodzącymi w skład zespołu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, powołanego w placówce oświatowej na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego). Ważne, aby logopeda tworzący dokument, pamiętał o holistycznym spojrzeniu na pacjenta, ale bez wychodzenia poza zakres swoich kompetencji zawodowych.