Zarówno logopeda, jak i psycholog mają bardzo szeroki zakres obowiązków. Często okazuje się, że ich zawodowe wyzwania mają pewien punkt styczny. Ścisła współpraca tych dwóch specjalistów ma duże przełożenie na postępy w procesie terapeutycznym wielu pacjentów. Problemy logopedyczne mają często podłoże psychologiczne lub wiążą się z trudnościami rozwojowymi. Wspólne działanie specjalistów to szansa na rzetelną i kompleksową diagnozę i skuteczne oddziaływania.

W swojej praktyce logopedzi spotykają się z przypadkami, w których problemy w zakresie mowy są jednym z objawów szerszych trudności. Do gabinetów logopedycznych trafiają dzieci, których opóźnienie lub zaburzenie rozwoju mowy wynika z zaburzeń neurorozwojowych, takich jak spektrum autyzmu lub niepełnosprawność intelektualna. Praca logopedy jest w takich sytuacjach nieodzownym elementem kompleksowych oddziaływań. By jednak ocenić realne możliwości i potrzeby dziecka konieczne jest przeprowadzenie badania psychologicznego, którego celem będzie ocena:

• funkcjonowania intelektualnego (np. poprzez badanie Skalą Inteligencji Stanford – Binet V),
• rozwoju emocjonalnego,
• rozwoju społecznego,
• czy obserwowane trudności mogą mieć podłoże w organicznych uszkodzeniach OUN (do czego służą testy neuropsychologiczne),
• środowiska rodzinnego pod kątem wystarczającej stymulacji dziecka do rozwoju i wydarzeń trudnych, które mogły zaburzyć proces nauki umiejętności.

Rzetelne badanie psychologiczne to dla logopedy często punkt wyjścia do zaplanowania odpowiednich oddziaływań. Do innych zaburzeń związanych z mową, w których niezwykle przydatna jest współpraca z psychologiem, zaliczamy mutyzm i jąkanie. 

Mutyzm to zaburzenie lękowe, które wg Międzynarodowej Klasyfikacji Zaburzeń Psychicznych – ICD 11 charakteryzuje się między innymi możliwą do potwierdzenia niemożnością mówienia w specyficznych sytuacjach, w których od dziecka mówienie jest oczekiwane. Jednocześnie dziecko może mówić swobodnie w zupełnie innych okolicznościach. Wiek występowania to okres pomiędzy końcem rozwoju mowy a początkiem okresu dojrzewania, a szczyt zachorowania to wiek między 3 a 6 lat.  Wiąże się to z nowymi zadaniami rozwojowymi w tym okresie. Logopeda jest często pierwszym specjalistą, do którego trafia pacjent z objawami mutyzmu. Jego zadaniem jest ocena rozwoju mowy. Psychologiem uzupełnienia diagnozę o kontekst swojej dziedziny. Leczenie mutyzmu polega na odnalezieniu przyczyny zahamowania mowy i zmniejszenie napięcia wokół komunikowania się. Często to praca dwutorowa – psychologa i logopedy.

Brak płynności mowy może mieć różne podłoże – przyczyną mogą być zaburzenia koordynacji ruchowej aparatu oddechowego, fonacyjnego i artykulacyjnego, jak i czynniki psychologiczne, tj. ekspozycja na silny stres lub uraz psychiczny. Psychologowie łączą jąkanie z przeżywaniem silnego napięcia emocjonalnego, niskim poczuciem własnej wartości i lękiem w sytuacjach społecznych. Logopedzi obserwują nieprawidłowości w zakresie techniki oddychania i mówienia. W przypadku jąkania współpraca specjalistów wydaje się konieczna.

Jąkanie prócz ewentualnego psychologicznego podłoża ma również wiele psychologicznych skutków. Budzi chęć wycofania społecznego, wzmaga lęk, wstyd, działa negatywnie na nastrój i samoocenę. Zadaniem psychologa będzie zidentyfikowanie psychologicznych czynników spustowych, które mogą być odpowiedzialne za rozwój jąkania oraz praca nad niwelowaniem skutków tego zaburzenia. Celem logopedy jest usprawnienie płynności mówienia i praca nad samym objawem.

Korzystanie z zasobów wiedzy innego specjalisty jest niezwykle pomocne. Poszerzenie perspektywy pozwala lepiej zrozumieć problem pacjenta i tym samym skuteczniej działać. Czasami zarówno logopedzi, jak i psycholodzy zauważają u pacjentów problemy, które współpraca specjalistyczna mogłaby zniwelować. Na przykład psycholog pracujący z dzieckiem w spektrum autyzmu potrzebuje wsparcia logopedy w ocenie rozumienia mowy. W innej sytuacji logopeda pracujący z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną skorzysta z pomocy psychologa w ocenie rozumienia poleceń i oszacowaniu optymalnego poziomu trudności ćwiczeń. Owocem dobrej komunikacji między logopedą a psychologiem może być również mniejsze obciążenie zadaniami dzięki dzieleniu się informacjami i spostrzeżeniami. To tylko kilka przykładów – korzyści z tej współpracy może być o wiele więcej.