współpraca logopedy

Osteopatia, ze względu na szeroki wachlarz stosowanych narzędzi, zindywidualizowany tor oddziaływania w przypadku pacjenta i postępowanie w oparciu na subiektywną ocenę palpacyjną terapeuty, jest trudna do potwierdzenia badaniami naukowymi. Wielu osteopatów traktuje tę dziedzinie jak sztukę lub filozofię leczenia. Nie sposób mówić o współpracy logopedy z osteopatą bez wstępu filozoficznego i wyjaśnienia trzech podstawowych pojęć: dysfunkcji, allostazy, przepony.

Z artykułu dowiesz się:

• Czym zajmuje się osteopata?
• Kto i w  jaki sposób może zostać osteopatą?
• W jakich sytuacjach warto skierować pacjenta będącego w terapii logopedycznej na konsultacje do osteopaty?
• W jaki sposób w osteopatii rozumie się pojęcie „dysfunkcji”?
• Czym jest „allostaza”?
• Na czym polega teoria przepon funkcjonalnych?

Częstość występowania dysfonii (zaburzeń głosu) na świecie zależy od wielu czynników, zwłaszcza populacji, w jakiej prowadzone były badania. Dane amerykańskie szacują, że w USA w 2022 r. dysfonia dotykała jednej osoby na ok. 8–9 dorosłych (Hong i in., 2024). Badania populacji pediatrycznej wskazują natomiast, że dysfonia dotyka 6–24% dzieci w wieku szkolnym (Hron i in., 2019), a zmiany organiczne fałdów głosowych występują nawet u 17–30% z nich (Wu i in., 2023). Dokładne dane epidemiologiczne dotyczące jakości głosu dzieci w Polsce są nieznane. W przypadku pacjentów z zaburzeniami głosu konieczna jest współpraca logopedy z foniatrą, która umożliwia interdyscyplinarną i kompleksową opiekę, co jest kluczowe w procesie rehabilitacji.

Z artykułu dowiesz się:

• Czym zajmują się foniatrzy?
• Jakich narzędzi do diagnozy zaburzeń głosu używa się w logopedii?
• Którzy specjaliści zajmują się diagnozą zaburzeń głosu?
• Kiedy potrzebna jest współpraca logopedy z foniatrą?
• Z jakich metod korzysta się w logopedycznej terapii osób z zaburzeniem głosu?
• Czy ankyloglosja – wada anatomiczna w obrębie jamy ustnej – może przyczyniać się do powstania dysfonii?
• Jak jest podział ról w wielospecjalistycznej współpracy logopeda – foniatra?

Jeszcze do niedawna logopedia kojarzyła się tylko z usuwaniem seplenienia, nieprawidłowej artykulacji głoski [r] lub innych wad wymowy, a działania logopedy postrzegano jako ograniczające się do ćwiczeń w obrębie jamy ustnej. Warto pamiętać, że logopedia jest dziedziną interdyscyplinarną, która poza terapią wad wymowy zajmuje się między innymi usprawnianiem komunikacji w obszernym tego słowa znaczeniu, np. programowaniem
języka, treningiem umiejętności społecznych, wzbogacaniem słownika biernego i czynnego czy komunikacją alternatywną. Efektywność podjętej terapii logopedycznej zależy jednak od wielu czynników, a właśnie przez swą interdyscyplinarność logopedia wymaga często współpracy z innymi specjalistami. W zależności od potrzeb pacjenta ważne jest, aby jego terapia miała charakter holistyczny, czyli uwzględniała całościowo stan jego zdrowia. Czasem w procesie terapii logopedycznej niezbędna jest również pomoc fizjoterapeuty.

Z artykułu dowiesz się:

• Czym jest fizjoterapia?
• W jakich zaburzeniach szczególnie istotna jest współpraca logopedy z fizjoterapeutą?
• Jaki jest związek między zaburzonym napięciem mięśniowym w ciele a wadami wymowy?

Zarówno logopeda, jaki ortodonta zajmują się dbałością o zdrowe, prawidłowe funkcjonowanie jamy ustnej. Współpraca obu specjalistów pozwala na kompleksową diagnozę i leczenie/terapię pacjenta. Wady anatomiczne w obrębie narządu żucia mogą być przyczyną m.in. trudności w wymowie głosek, nieprawidłowego rozwoju sprawności aparatu żucia czy problemów z oddychaniem. Wspólnie ustalony plan oddziaływań pozwoli na poprawę funkcjonowania i estetyki jamy ustnej oraz skuteczną korekcję zaburzeń mowy.

Z artykułu dowiesz się:

• Jakie są najczęściej spotykane wady zgryzu?
• Jakie są cele oddziaływań logopedy i ortodonty?
• Na czym powinna polegać współpraca logopedy z ortodontą?
• Jakie korzyści przynosi pacjentowi współpraca ortodonty i logopedy?
• Co zapewni trwałość efektów leczenie nieprawidłowości w budowie anatomicznej w obrębie jamy ustnej?

Z artykułu dowiesz się:

• Jakie korzyści dla pacjenta i terapeutów przynosi terapia w zespole interdyscyplinarnym?
• W jakich sytuacjach konsultacja i współpraca logopedy z psychologiem może być konieczna?
• W terapii których zaburzeń mowy potrzebne jest wsparcie w postaci terapii psychologicznej?

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) około 75% dorosłej populacji świata ma wady lub/i choroby wzroku wymagające korekcji okularowej. Rozpowszechnienie wad lub/i chorób wzroku wśród polskich dzieci w wieku 2 do 10 lat szacuje się na około 8,6%. Niestety tylko 43,5% rodziców chociaż raz przeprowadziło kontrolę wzroku swojego dziecka (Wisłocka, Stożek, Kurzak, Pojda-Wilczek 2015).

Z artykułu dowiesz się:

• Kim jest optometrysta?
• Dlaczego to optometrysta powinien dobierać okulary?
• Czym jest badanie wzroku do dali i do bliży?
• Jaką korzyść przyniesie współpraca logopedy z optometrystą?
• Co logopeda powinien wiedzieć o odczytywaniu ostrości wzroku swoich pacjentów?
• Dlaczego ważna jest współpraca logopedy podczas terapii logopedycznej ze specjalistą optometrii?

Większość logopedów w praktyce zawodowej spotka się z dylematem dotyczącym sprawności narządu wzroku pacjenta. Czasami jego zachowanie nie będzie budziło wątpliwości – terapeuta bez wahania uzna za stosowne zasugerowanie konsultacji z okulistą. Niekiedy jednak (szczególnie podczas diagnozy) obserwowane specyficzne zachowania postawią logopedę przed zagwozdką – pacjent wie, ale nie umie nazwać, czy może wie, ale nie widzi?

Z artykułu dowiesz się:

• W jakich sytuacjach logopeda może zaobserwować trudności wzrokowe swoich pacjentów podczas zajęć logopedycznych?
• O jakie zachowania dziecka warto zapytać w razie podejrzenia pogorszenia widzenia pacjenta?
• Jakie zachowania pacjenta mogą wskazywać na konieczność odbycia przez niego konsultacji okulistycznej?
• Na czym powinna polegać współpraca logopedy z okulistą?
• Czy każdy okulista jest specjalistą w leczeniu dzieci?
• Jakie schorzenia okulistyczne wymagają zachowania szczególnej ostrożności w trakcie terapii logopedycznej?

Logopedia jest nauką interdyscyplinarną, co oznacza, że korzysta z wiedzy zaczerpniętej z innych nauk, takich jak np.: językoznawstwo, psychologia, ortodoncja, audiologia, laryngologia, foniatria, neurologia, chirurgia szczękowo-twarzowa, a także integracja sensoryczna.

Z artykułu dowiesz się:

• W jaki sposób zaburzenia integracji sensorycznej mogą wpływać na kształtowanie się językowego rozwoju dziecka?
• Jakie działania terapeutyczne, m.in. mające na celu integrację zmysłów, może podejmować logopeda?
• W jakich sytuacjach warto zalecić konsultację z terapeutą SI?
• Na czym powinna polegać współpraca logopedy z terapeutą integracji sensorycznej?