Zazwyczaj indywidualna terapia logopedyczna z dzieckiem odbywa się raz lub dwa razy w tygodniu. Przeciętna długość trwania takich zajęć to od 30 do 50 minut. W ramach spotkania logopeda przeznacza część czasu na swobodną rozmowę z dzieckiem, wprowadzenie do zajęć czy zabawę. Czas samych ćwiczeń logopedycznych jest zatem krótszy. Wynika z tego jasno, że aby szybko zobaczyć efekty terapii oraz, co najważniejsze, aby były one stałe, należy utrwalać umiejętności zdobyte podczas zajęć logopedycznych pomiędzy spotkaniami.

Warto już na wstępie uświadomić to rodzicom. Często nie rozumieją oni, że celem terapii logopedycznej jest wypracowanie nowego, właściwego nawyku, a do tego potrzeba czasu oraz wielu powtórzeń. Najlepiej, jeśli pierwsza rozmowa logopedy z rodzicem odbywa się bez udziału dziecka. Dorosły chętniej opowiada wtedy o swoich doświadczeniach, ma przestrzeń do zadawania pytań oraz może podzielić się wątpliwościami czy niepokojem. Terapeuta może natomiast przedstawić zasady obowiązujące podczas terapii i uświadomić dorosłego, jaka jest jego rola. To również moment, aby zastanowić się nad poziomem motywacji rodzica (i dziecka) do podejmowanej terapii.

Ważne, aby rozmowa między rodzicem a logopedą odbyła się w partnerskiej relacji, w poczuciu zaufania i wzajemnego szacunku. Rodzic powinien czuć, że specjaliście zależy na dobru jego dziecka. Wyjaśnienie wątpliwości już na wstępie, określenie wzajemnych oczekiwań i możliwości oraz zbudowanie relacji opartej na zaufaniu to klucz do terapii przynoszącej obu stronom satysfakcję.

Większość rodziców obawia się ilości pracy zadanej do wykonania domu przez logopedę. Ćwiczenia logopedyczne to dodatkowy obowiązek, do którego opiekunowie muszą zmotywować najpierw siebie, a następnie dziecko. Nie warto zarzucać rodziny materiałami do ćwiczeń. W myśl zasady „mniej znaczy więcej” lepiej zalecić 2–3 ćwiczenia do regularnego wykonywania niż wręczać obszerny pliki z ćwiczeniami, z których części być może rodzic nie będzie umiał poprawnie wykonać. Należy pamiętać, że jeśli logopeda wymaga od rodzica przeprowadzenia z dzieckiem ćwiczeń w domu, to najpierw powinien nauczyć go poprawnego ich wykonywania. To, co dla specjalisty jest zrozumiałe i łatwe, wielu rodziców widzi i doświadcza po raz pierwszy. Zaproszenie rodzica do gabinetu na ostatnie 10 minut zajęć i spokojne wyjaśnienie zaleconej pracy do domu może być najlepszą motywacją. To daje poczucie sprawczości oraz sensu całego procesu terapeutycznego. Najlepiej, gdy samo dziecko wytłumaczy i zaprezentuje pod okiem logopedy przebieg ćwiczenia. Dzięki temu specjalista może mieć pewność, że wszystkie jego wskazówki zostaną prawidłowo wykorzystane.

Rodzice często mają dość stereotypowy obraz terapii logopedycznej – godziny powtarzania słów i ćwiczenia przed lustrem. Tymczasem coraz więcej logopedów zaleca ćwiczenia w formie atrakcyjnej zabawy, do wykonywania podczas codziennych czynności z dzieckiem (na przykład podczas spożywania posiłków), z ciekawymi gadżetami wspomagającymi efektywność terapii. Takie podejście sprawia, że utrwalanie efektów terapii w domu przestaje być żmudnym obowiązkiem i staje się przyjemnością dla obu stron.

Nie ulega wątpliwości, że terapeucie łatwiej jest monitorować zaangażowanie rodzica w terapię przy regularnym kontakcie osobistym z nim. W placówkach oświatowych logopeda pracuje często w innych godzinach niż te, w których przyprowadzane i odbierane są dzieci. Nie ma zbyt wielu okazji do spotkania się z rodzicami, a na zajęcia z dzieckiem przeznacza się czasem zaledwie kilkanaście minut. Pomimo tego warto podjąć próbę zaangażowania rodzica w terapię. Przede wszystkim można poprosić go o założenie dziecku zeszytu logopedycznego, na okładce którego warto zapisać informacje z danymi kontaktowymi logopedy, a na pierwszej stronie wkleić karteczkę z istotnymi informacjami. Większość rodziców łatwiej zdecyduje się na nawiązanie współpracy, jeśli dostrzegą inicjatywę i chęć ze strony logopedy. Nieocenioną pomocą przy próbach nawiązania takiego kontaktu są zazwyczaj wychowawcy grup/klas. Mają oni stały kontakt z rodzicami. Warto również porozmawiać z dyrekcją placówki i uzyskać zgodę na ustalenie dyżuru (do kontaktu bezpośredniego w szkole lub telefonicznego).

Z pewnością podstawą sukcesu każdej terapii jest relacja między pacjentem a terapeutą, a – w przypadku pacjentów niepełnoletnich – także rodzicem lub opiekunem. Rodzice chętniej zaangażują się w działania na rzecz poprawy jakości mowy swojego dziecka, gdy odczują ze strony logopedy zaangażowanie i chęć pomocy oraz otrzymają szczegółowe informacje o oczekiwanej od nich roli w terapii.

Bibliografia:

Jatkowska J. (2020), Współpraca logopedy z rodzicem w b-learningu, [w:] „E-mentor”, nr 1(83), s. 26–34.

Rola rodziców w terapii logopedycznej, https://poradnia-szamotuly.pl/rola-rodzicow-w-terapii-logopedycznej/ [dostęp: 2.12.2024 r.].