Ograniczenie ruchomości w stawie określa się dysfunkcją osteopatyczną. Staw taki znajduje się w stanie permanentnego pobudzenia, co powoduje ochronne napięcie otaczających go tkanek i prowadzi do kolejnych zmian adaptacyjnych. Kosztem takich zmian jest dodatkowy wydatek energetyczny, nadmierne obciążenie organizmu i znaczące zaburzenie jego funkcjonowania.

Ciało ma naturalną zdolność do leczenia się i utrzymywania równowagi. Jest to równowaga dynamiczna. Nieustannie korygowany, aktywny stan homeostazy osteopaci nazywają allostazą. Dysfunkcja może upośledzić układy niezbędne do utrzymania allostazy, w szczególności:

• układ nerwowy,
• układ krążenia,
• układ oddechowy.

Dysfunkcja wpływająca na problem z funkcją nazywana jest dysfunkcją kluczową i, zgodnie z teorią, tylko jej korekcja jest potrzebna, aby ciało wróciło do stanu homeostazy.

Teoria przepon funkcjonalnych to koncepcja osteopatyczna przedstawiająca ciało, jako pozostający w stałym kontakcie poprzez układ krwionośny i nerwowy system jam ciała. Jamy połączone są przeponami regulującymi ciśnienie płynów. W literaturze do przepon funkcjonalnych są zaliczane (z niewielkimi różnicami zależnie od autora):

• namiot móżdżku,
• dno jamy ustnej,
• trójkąt podpotyliczny,
• górny otwór klatki piersiowej,
• przepona oddechowa,
• dno miednicy,
• powięź podkolanowa,
• powięź podpodeszwowa.

Według teorii przepon funkcjonalnych problem z dystrybucją napięcia w jamie ustnej bądź pracą języka może mieć podłoże w nieprawidłowej postawie ciała, nieprawidłowej ruchomości kręgów kręgosłupa czy w zwiększonym napięciu dna miednicy, spowodowanym na przykład zaparciami bądź infekcjami układu moczowego. Kluczem do przywrócenia równowagi między jamami jest prawidłowa diagnoza obszaru, w którym wystąpiła dysfunkcja pierwotna, jej terapia i przywrócenie funkcji przepon go otaczających.

Na chwilę obecną osteopatia nauczana jest w Polsce na studiach podyplomowych, dlatego większość osteopatów to także magistrzy fizjoterapii. Na studia takie mogą uczęszczać również absolwenci położnictwa i kierunku lekarskiego, jednak jest to rzadko spotykane. Wielu fizjoterapeutów poszerza swoje umiejętności o techniki osteopatyczne, na przykład terapię wisceralną czy terapię czaszkowo-krzyżową. W wielu przypadkach wskazania do współpracy między logopedą, fizjoterapeutą, logopedą i osteopatą będą się pokrywać. Szczególnie warto rozważyć włączenie osteopaty do zespołu terapeutycznego osoby będącej w terapii logopedycznej w poniższych przypadkach:

• obciążony wywiad okołoporodowy,
• nieprawidłowości w obrębie odruchów niemowlęcych,
• deformacja kości czaszki,
• towarzyszące choroby narządów wewnętrznych,
• przewlekłe lub częste infekcje ucha lub zatok,
• nieprawidłowe wzorce oddechowe.