Nie. Samorządowa szkoła i przedszkole mają obowiązek zatrudniania nauczycieli w ramach stosunku pracy, natomiast w szkołach i przedszkolach niepublicznych możliwe jest ponadto nawiązanie innego stosunku prawnego (umowa cywilnoprawna), jeżeli tygodniowy wymiar zajęć nauczyciela z uczniami nie przekracza 4 godzin (art. 10 ust. 1, art. 10a ust. 1-2 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela).

Ewentualnie nauczyciel może uczestniczyć w przedszkolu w prowadzeniu zajęć w ramach wolontariatu, pod warunkiem, że są to (art. 109 ust. 5 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe):

• zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych;

• zajęcia prowadzone w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej;

• lub zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia uczniów, w szczególności w celu kształtowania ich aktywności i kreatywności.

Co jednak ważne, przepis art. 109 ust. 5 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe stanowi, że ww. zajęcia mogą być prowadzone z udziałem wolontariuszy, a nie przez wolontariuszy.

To, że nauczyciel jest zatrudniony w szkole podstawowej, nie umożliwia podjęcia pracy, nawet nieodpłatnej, w innej placówce bez nawiązania jakiegokolwiek stosunku prawnego.

Jednocześnie nie ma żadnych ograniczeń, które zabraniałyby nauczycielowi podejmować dodatkową aktywność, jeżeli nie koliduje ona z dotychczasowym zatrudnieniem. Nauczyciel samodzielnie podejmuje decyzję o podjęciu dodatkowej pracy i może zrobić to bez informowania dyrektora o tym fakcie. Dyrektor szkoły nie może zabronić nauczycielowi podjęcia dodatkowego zatrudnienia w innej placówce.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się w szkole, a w przypadku powołania zespołu szkół, jako odrębnej jednostki organizacyjnej – w zespole szkół, na podstawie umowy o pracę lub mianowania. Zgodnie zaś z art. 10a ust. 1 i 2 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela w przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach i placówkach, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2, nauczycieli zatrudnia się na podstawie umowy o pracę, zgodnie z ustawą z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. W przypadku nauczycieli prowadzących zajęcia bezpośrednio z uczniami lub wychowankami w wymiarze nie wyższym niż 4 godziny tygodniowo, powierzenie prowadzenia tych zajęć może nastąpić również na innej podstawie niż umowa o pracę, jeżeli w treści łączącego strony stosunku prawnego nie przeważają cechy charakterystyczne dla stosunku pracy.

Oznacza to, że w przypadku prowadzenia zajęć w przedszkolu samorządowym konieczne jest nawiązanie stosunku pracy, zaś w przedszkolu nie samorządowym może być to stosunek pracy lub stosunek cywilnoprawny (jeżeli tygodniowa liczba godzin zajęć nie przekracza 4). Przepisy nie przewidują natomiast możliwości prowadzenia zajęć z uczniami bez umowy.

Konieczność nawiązania stosunku pracy lub stosunku cywilnoprawnego (w placówkach niepublicznych)związana jest z koniecznością sprawowanianadzoru nad pracą nauczyciela przez dyrektora.

Podstawa prawna:

• Ustawa z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2023 r. poz. 984 ze zm.) – art. 10 ust. 1, art. 10a ust. 1 i 2.

• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2023 r. poz. 900 ze zm.) – art. 109 ust. 5.