Jak piszą E. Mikołajewska i D. Mikołajewski, „korzystna pozycja kończyn górnych, czyli dająca odciążenie od stawów łokciowych do palców, będzie możliwa, gdy blat biurka będzie miał wysokość równą odległości od podłoża do nawróconych, ustawionych pod kątem prostym przedramion osoby siedzącej. Pozycja neutralna w stawie nadgarstkowym zostanie osiągnięta przez lekkie kątowe ustawienie zeszytu (około 20°) odmienne dla praworęcznych i leworęcznych”[1]. Musimy zadbać o to, by siedząc na odpowiednio dobranym pod względem wysokości krześle, dostosowanym do wysokości biurka (względem wzrostu dziecka oraz jego proporcji), tułów pozostawał w linii prostej. Trzeba pamiętać o tym, by podudzia nie naciskały na brzeg siedziska, a stopy oparte były o podłoże pod kątem prostym do podudzi. W gabinecie, przy różnym wzroście pacjentów, można zastosować podkładki pod stopy o różnej wysokości.
Podstawowe informacje o prawidłowej postawie podczas pisania
Pracując w gabinecie, dając wskazówki do ćwiczeń w domu oraz podczas wielogodzinnej pracy przy komputerze, należy szczególną uwagę zwrócić na pozycję siedzącą podczas prac stolikowych. Jeśli pracujemy na materiale wymagającym precyzji grafomotorycznej, pamiętać należy o odpowiednim ułożeniu kartki na blacie stołu.
Podstawowe informacje o prawidłowej postawie podczas pisania
Analizując pozycję siedzącą podczas pracy na komputerze, dodatkowo należy uwzględnić jakość fotela i jego możliwości. Powinien zapewniać regulację wysokości i pochylenia oparcia oraz podłokietników. Dodatkowo płyta siedziska powinna być wyprofilowana względem kształtu ud, a oparcie do naturalnego wygięcia kręgosłupa. Wysokość stołu, krzesła i podłokietników musi pozwolić na naturalne ułożenie rąk podczas obsługi klawiatury, tak by został zachowany kąt prosty między ramieniem a przedramieniem, co ułatwia odciążenie mięśni, a pomiędzy krawędzią blatu a siedziskiem utworzyła się odległość ok. 25 cm. Analizując ułożenie monitora pamiętajmy, by znajdował się on w odległości ok. 40–75 cm od oczu, a kąt obserwacji ekranu wynosił 20°–50° w dół od poziomej linii biegnącej na linii oczu. Pozwoli to na odciążenie mięśni karku i oczu[2].
Prawidłowe zorganizowanie miejsca do pracy „stolikowej” dziecka jest niezwykle ważne, ponieważ m.in.:
- utrwala prawidłowy nawyk postawy do pisania, czytania czy w przyszłości pracy biurowej,
- ma działanie profilaktyczne, ogranicza ryzyko wady postawy,
- pozwala na pełną, potrzebną do dobrego pisania i rysowania mobilność ręki,
- znajduje swoje odzwierciedlanie w jakości stworzonego tekstu/ pracy plastycznej.
Prawidłowa postawa siedząca ma znaczenie nie tylko dla grafomotoryki, ale także poprawności wykonywanych z czasie terapii logopedycznej ćwiczeń oddechowych czy aparatu artykulacyjnego.
Na podstawie:
Kożdoń A., Co ma ręka do mówienia – o związku motoryki ręki z motoryką aparatu mowy. Strefa Logopedy, nr 31/2021, s. 11-12.
[1] Mikołajewska E., Mikołajewski D. (2020), Terapia ręki. Grafomotoryka M2 Concept, wyd. FEM, Bydgoszcz, s. 50.
[2] Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. z 1998 r. nr 148, poz. 973).