Terapie

Głoski [ź] i [ʒ́], tuż obok głosek [ś] oraz [ć], należą do szeregu tzw. głosek ciszących. Są jednym z trzech szeregów głosek dentalizowanych. Głoski [ź] i [ʒ́] powinny pojawić się w procesie rozwoju mowy dziecka w okresie żłobkowym do końca trzeciego roku życia1. Jedną z cech artykulacyjnych powyższych głosek jest miękkość spowodowana wzniesieniem środkowej części języka ku podniebieniu. »

Współczesna logopedia poszukuje coraz nowszych metod i technik wspomagających skuteczność terapii logopedycznej, pozwalających spojrzeć na pacjenta holistycznie. Jedną z takich metod jest joga, której pozytywne działanie na narząd ruchu człowieka sprzyja uzyskiwaniu i utrwalaniu warunków progowych dla terapii logopedycznej:• poprawie napięcia mięśniowego,• poprawie postawy ciała. »

Samogłoski to centra emisyjne mowy, arystokracja fonetyczna, jak pisze Bogumiła Toczyska1. Choć system fonologiczny języka polskiego jest systemem spółgłoskowym2, to samogłoski obejmują aż 40,3% wypowiedzi, co jest związane z koniecznością częstej ich wymowy - pełnią bowiem funkcję sylabotwórczą3. Wielu badaczy zaznacza, że literatury z zakresu logopedii traktującej o samogłoskach jest niewiele ze względu na to, że problem braku samogłosek w mowie lub ich nienormatywnej wymowy przez pacjentów jest stosunkowo rzadki. Tymczasem to samogłoski są nieodzownym budulcem struktury wyrazów - w dużej mierze odpowiadają za zrozumiałość mowy - stąd tak istotne jest poznanie przyczyn niewłaściwej ich artykulacji i jak najwcześniejsze podjęcie kroków terapeutycznych. W części teoretycznej niniejszej publikacji pochylimy się nad tematemsamogłosek ustnych. Poruszone zostaną m.in. zagadnienia dotyczące charakterystyki samogłosek polskich, przyczyn nienormatywnych realizacji fonemów samogłoskowych oraz efektywnego procesu ich korekcji. »

Mowa to umiejętność, która pojawia się i doskonali wraz z rozwojem. Dziecko rosnąc, poznaje język swojego otoczenia i stopniowo staje się jego coraz bardziej świadomym i doświadczonym użytkownikiem. Niekiedy jednak rozwój mowy przebiega z opóźnieniem lub jest zaburzony. W takich sytuacjach konieczne jest wsparcie językowego rozwoju dziecka, a wśród licznych oddziaływań terapeutycznych warto zastosować ćwiczenia stymulujące pracę lewej półkuli mózgu. Różnorodne zaburzenia w aspekcie sekwencyjnego odbioru i przetwarzania bodźców dźwiękowych mogą mieć istotny wpływ na percepcję i produkcję wypowiedzi językowych. Niniejszy artykuł traktuje o wybranych aktywnościach, których przebieg ściśle związany jest z funkcjonowaniem lewej półkuli: sekwencjonowanie, szeregowanie i kategoryzowanie. To aktywności powiązane z kształtowaniem się w umyśle linearnego przetwarzania bodźców, dostrzegania, porządkowania i stosowania reguł, tak istotnych w nabywaniu i sprawnym posługiwaniu się językiem. »

Głoska [ś] należy do głosek szeregu ciszącego, do którego zaliczają się także głoski [ź], [ć], [ʒ́]. W naturalnym rozwoju mowy pojawiają się one najwcześniej spośród głosek dentalizowanych. Są wówczas substytutami głosek przedniojęzykowo-zębowych [s, z, c, ʒ] i przedniojęzykowo-dziąsłowych [š, ž, č, ǯ]1. Zgodnie z opinią większości badaczy omawiane głoski powinny pojawić się w mowie dziecka do końca trzeciego roku życia2. Głoski szeregu ciszącego [ś, ź, ć, ʒ́] oraz głoski szeregów syczącego [s, z, c, ʒ] i szumiącego [š, ž, č, ǯ] uznawane są za tak zwane trzy szeregi logopedyczne. W niniejszym artykule zostały przedstawione i przybliżone Czytelnikowi cechy charakterystyczne głoski [ś], formy wadliwej jej wymowy, a także przyczyny opóźnienia  i zaburzenia realizacji. Ponadto opisane zostały metody wywoływania głoski [ś] oraz standardy postępowania logopedycznego w przypadku terapii zaburzeń jej artykulacji. [☛ Więcej na temat terapii wymowy głosek szeregu ciszącego przeczytasz w nr 20/2020]. »

Smartfony, tablety, telewizory – to mieszkańcy prawie wszystkich domów. Wielu rodzinom towarzyszą nieustannie, budzą, pomagają w myciu zębów, przypominają o ważnych wydarzeniach, stanowią tło codziennych czynności. Wydaje się, że rzeczywistość bez wysokich technologii nie istnieje, że świat analogowy zniknął wraz z pojawieniem się smartfonów i cyfryzacją kontaktów. Wielu rodziców zastanawia się, jak uchronić dzieci przed pułapkami cyfrowego świata, jak zapewnić bezpieczeństwo i dbać o prawidłowy rozwój. W dyskusjach w sieci, wypowiedziach specjalistów, programach radiowych i telewizyjnych często powtarza się hasło: media szkodzą rozwojowi dzieci. Głosom krytycznym odpowiadają zwolennicy korzystania z wysokich technologii, podając dowody anegdotyczne: „moje dziecko nauczyło się śpiewać po angielsku”; „a moje dzięki bajkom wie,skąd się bierze deszcz”; „moje ogląda dobranockę przed snem i przesypia całe noce”. Chciałabym, żebyśmy rozumieli, na czym ten negatywny wpływ na rozwój polega, by ogólne hasła zostały poparte wiedzą na temat skutków nadużywania wysokich technologii i wczesnej ekspozycji na media. »

8- i 10-elementowe historyjki obrazkowe są materiałem edukacyjnym przeznaczonym do pracy z dziećmi zarówno w gabinecie logopedycznym, psychologicznym czy pedagogicznym, jak i do zabawy z dziećmi w warunkach domowych. W numerze 17 Strefy Logopedy zaprezentowaliśmy Państwu pierwszą część historyjek oraz metody korzystania z tej pomocy edukacyjnej, jak również opisaliśmy korzyści z jej stosowania. W aktualnym – numerze 23 naszego czasopisma prezentujemy drugą część historyjek – kolejne 20 sytuacji z życia codziennego dzieci. Zagadnienia obejmują czas spędzany w domu, na wakacjach, w przedszkolu, ale także poruszana jest inna tematyka – dotycząca ochrony środowiska czy emocji. Życzymy wspaniałej zabawy! »

Terapia miofunkcjonalna jest coraz popularniejszą formą oddziaływań logopedycznych u pacjentów z nieprawidłowym przebiegiem funkcji biologicznych, wadami anatomicznymi w budowie narządów mowy, nieprawidłowymi nawykami angażującymi mięśnie orofacjum. Diagnoza miofunkcjonalna wymaga często zaangażowania licznych specjalistów, jak logopedzi, ortodonci, fzjoterapeuci, osteopaci, lekarze czy psychologowie. Zaburzenia miofunkcjonalne dotyczyć mogą pacjentów w każdym wieku, od noworodków po osoby dorosłe i wymagają odpowiedniej diagnozy oraz terapii. »

Z badań nad rozwojem dysleksji wynika, że objawy tego zaburzenia w Polsce występują u około10% populacji. Międzynarodowe statystyki mówią o 2–15% osób z tym zaburzeniem. Ilość osób z orzeczeniem dysleksji, czyli specyficznych problemów w nabywaniu umiejętności czytania i pisania – systematycznie wzrasta. Odsetek uczniów z dysleksją rozwojową na sprawdzianie kończącym szkołę podstawową w województwie mazowieckim w latach 2010–2015, według danych Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej, wyniósł 12,7 uczniów; a w 2015 roku wzrósł do 16,71. »