Oburęczność – powód do dumy czy źródło problemów?

Dorota Dudzińska

Autor: Dorota Dudzińska

Dodano: 11 sierpnia 2023
oburęczność

Uczeń rozpoczynający w wieku 6 lub 7 lat naukę w szkole podstawowej powinien pisać i kolorować przy użyciu jednej, dominującej ręki[1]. Czasami jednak tak się nie dzieje. W związku z brakiem działań terapeutycznych lub pomimo prowadzonych oddziaływań człowiek pozostaje oburęczny. Jedynie jedna na 100 osób jest oburęczna, czyli potrafi równie dobrze posługiwać się prawą i lewą ręką.

Oburęczność – powód do dumy czy źródło problemów?

Czy oburęczność ma wpływ na zdolność uczenia się?

W celu określenia konsekwencji wynikających z nieustalonej dominacji stronnej w obrębie kończyn górnych naukowcy z Imperial College London przebadali około 8 000 dzieci. W badanej grupie było 87 oburęcznych osób. Badacze odkryli, że oburęczne siedmio- i ośmiolatki są dwa razy bardziej narażone na problemy z nauką, niż ich praworęczni rówieśnicy. Ponadto wyniki badań wskazały, że dzieci te należą do grupy wyższego ryzyka wystąpienia objawów ADHD. U oburęcznych nastolatków zaobserwowano większe problemy językowe (w porównaniu z osobami praworęcznymi)[2].

Jaki jest związek oburęczności ze stabilnością emocjonalną?

Naukowcy z zespołu prowadzonego przez R. Propper z Montclair University w New Jersey ustalili, że tymi, którzy równie biegle posługują się obiema rękami, łatwiej manipulować. Wyniki eksperymentu pokazały, że osoby oburęczne łatwiej przekonać do określonych odczuć. Badacze próbowali wpływać na nastrój oburęcznych i praworęcznych osób. Sugerowali, by badani czuli się szczęśliwi, smutni lub odczuwali lęk. W celu wprowadzenia badanego w określony stan wykorzystywano klasyczne utwory muzyczne. Okazało się, że osoby oburęczne już po wejściu do laboratorium były nastawione bardziej negatywnie, co miałoby sugerować większy wpływ otoczenia. Ponadto łatwiej ulegały zmianie nastroju. Potwierdzono, że oburęczni mają większe spoidło wielkie, a więc więcej włókien mózgowych łączy obie półkule. Większy przepływ informacji między półkulami może zwiększać podatność na sugestię[3].

Zaburzenia lateralizacji

Lateralizacja prawidłowa to ta, która jest ustalona, jednorodna. W jej przypadku wszystkie narządy ruchu i zmysłów dominują po tej samej, najczęściej prawej stronie ciała. W procesie lateralizacji mogą jednak występować nieprawidłowości[4]:

  • lateralizacja ustalona niejednorodna (skrzyżowana, bilateralizacja) – dominacja narządów ruchu i zmysłów znajdujących się po przeciwnych stronach ciała (np. lewa ręka, prawe oko, lewa noga). Największy problem w aspekcie funkcjonowania psychomotorycznego stanowi skrzyżowanie dominacji na linii oko–ręka. Wpływa to negatywnie na kontrolę wzrokową pracy ręki oraz koordynację wzrokowo–ruchową. Poza tym omawiany typ lateralizacji powoduje trudności w nauce czytania i pisania oraz zaburzenia orientacji w schemacie własnego ciała i przestrzeni.
  • lateralizacja nieustalona (słaba, obustronność) – brak dominacji jednej strony ciała w zakresie parzystych narządów ruchu i zmysłów bądź naprzemienność ich przewagi czynnościowej. Dla przykładu w konsekwencji obuoczności podczas czytania jedno oko odczytuje początek, a drugie końcówkę wyrazu. Pominięte zostają litery znajdujące się w środku. W efekcie dziecko przekształca brzmienie odczytywanych słów i nie rozumie, co czyta.

 

[1] Piotrowska-Madej K., Żychowicz A. (2018), Smart Hend Model. Diagnoza i terapia ręki u dzieci, wyd. Harmonia, Gdańsk, s. 70-73.

[2] Oburęczne dzieci mają więcej problemów, m.in. z nauką, https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C369720%2Cobureczne-dzieci-maja-wiecej-problemow-min-z-nauka.html [dostęp 31.07.2023 r.].

[3] Oburęczni bardziej podatni na sugestie, https://www.polskieradio.pl/23/266/artykul/318160,obureczni-bardziej-podatni-na-sugestie [dostęp 31.07.2023 r.].

[4] Wika E. (2018), Lateralizacja i jej wpływ na funkcjonowanie dziecka, Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli, https://pedagogika-specjalna.edu.pl/terapia-pedagogiczna/lateralizacja/ [dostęp 31.07.2023 r.].

 

Autor: Dorota Dudzińska
Dorota Dudzińska

Autor: Dorota Dudzińska

Neurologopeda, terapeuta ręki, oligofrenopedagog, hipoterapeuta. Pracuje przede wszystkim z dziećmi (w wieku żłobkowym, przedszkolnym i szkolnym). Chętnie łączy formy terapii (np. hipoterapia i logopedia, terapia ręki i logopedia), ceni holistyczne podejście do terapii podopiecznego. Pasjonatka w zawodzie z dużym doświadczeniem w pracy z dziećmi z dyslalią, opóźnionym rozwojem mowy, oligofazją i z całościowym zaburzeniem rozwoju. Redaktor merytoryczna recenzowanego czasopisma Strefa Logopedy.

ZABURZENIA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ A ROZWÓJ MOWY

ZABURZENIA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ A ROZWÓJ MOWY
Sprawdź »