Metody badania CUN dzieli się na strukturalne oraz funkcjonalne. Metody strukturalne pokazują struktury narządu, natomiast metody funkcjonalne dostarczają informacji o metabolizmie tkanki mózgowej. Do metod strukturalnych zaliczana jest:

• tomografia komputerowa,
• nuklearny rezonans magnetyczny,
• angiografia.

Do metod funkcjonalnych należy:

• funkcjonalny rezonans magnetyczny,
• tomografia emisyjna pojedynczego fotonu,
• pozytronowa emisyjna tomografia,
• metoda elektroencefalografii EEG,
• metoda potencjałów wywołanych.

Metody badania pracy mózgu: elektroencefalografia EEG, tomografia komputerowa głowy, rezonans magnetyczny oraz metoda potencjałów wywołanych są najbardziej przydatne w badaniach z obszaru logopedii i pedagogiki specjalnej.  

Badanie EEG umożliwia poznane zmian czynności mózgu charakterystycznych dla różnych dysfunkcji w obrębie ośrodkowego układu nerwowego: zaburzenia neurorozwojowe, choroby psychiczne i neurologiczne. Charakterystyczne zmiany w zapisie EEG obserwuje się m.in. w ADHD, zaburzeniach ze spectrum autyzmu, padaczce, dysleksji, chorobie Alzheimera.

Tomografia komputerowa jest metodą stosowaną w diagnostyce stanów chorobowych mózgowia, móżdżku, pnia mózgu, twarzoczaszki. Jest pomocna w procesie diagnozowania i obrazowania m.in. wrodzonych zaburzeń budowy CUN, udaru mózgu, krwotoków mózgowych, guzów mózgu, urazów i infekcji.

Jedną z najnowszych metod diagnostycznych jest rezonans magnetyczny. Pozwala na obrazowanie anatomii, zmian patologicznych, metabolizmu oraz przepływów naczyniowych w obrębie CUN. Metoda ta jest pomocna w diagnozowaniu chorób demielinizacyjnych, chorób otępiennych, nowotworów, guzów, udarów, zmian popromiennych i urazów.

Badanie potencjałów wywołanych jest metodą badania przewodzenia w układzie nerwowym. Za jego pomocą bada się w jaki sposób impuls jest przewodzony przez drogę nerwową. Metodę tę stosuje się w diagnostyce zaburzeń zmysłowych: wzroku, słuchu, somatosensoryki, a także zaburzeń czuciowych i ruchowych. Badanie potencjałów wywołanych obejmuje także ocenę czynności neuronalnych związanych z procesami poznawczymi, psychologicznymi, pamięci i stopnia skupienia uwagi.

Bibliografia:

1. Leksa N., Truszkiewicz A., Aebisher D., Bartusik-Aebisher D. (2019), Diagnostyka obrazowa okiem neurologa, [w:] Inżynier i Fizyk Medyczny, t. 8, nr 5, wyd. Inygo Zahir Media, Wrocław.
2. Lewinowska M., Milner R., Pawlaczyk N., Ratajczak E. (2020), Zastosowanie analizy ilościowej sygnału EEG (qEEG) we współczesnej psychologii i psychiatrii, [w:] Trojan M., Gut M. (red.), Nowe technologie i metody w psychologii, Wydawnictwo Liberi Libri, Warszawa.
3. Steczkowska M., Kroczka S., Biedroń A. (2011), Znaczenie potencjałów wywołanych egzogennych i endogennych w diagnostyce chorób układu nerwowego u dzieci, [w:] „Przegląd Lekarski”, t. 68, nr 11, Kraków.
4. Szarmach A., Szurowska E., Kozera G., Studniarek M. (2008), Współczesne metody diagnostyki obrazowej zmian udarowych w obrębie struktur mózgowych tylnego dołu czaszki, [w:] Udar mózgu. Problemy interdyscyplinarne, t. 10, nr 2, wyd. Via Medica, Gdańsk.
5. Zielińska J. (2014), Badania nad niepełnosprawnością w perspektywie neurobiologii, [w:] Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych, t. 19, nr 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
6. Zielińska J. (2011), Wykorzystanie metod badania pracy mózgu w ocenie skuteczności działań diagnostycznych i rehabilitacyjnych, Wydawnictwo Naukowe UP, Kraków.