głoska "dź"

Połącz zwinnie kropki

Cel: Utrwalanie wymowy głoski [ʒ] w izolacji. Utrwalanie znajomości wzoru litery dz.

ZAPOZNAJ SIĘ Z WIEDZĄ O GŁOSKACH [z] I [ʒ]

Głoski [z] i [ʒ] pozostają w cieniu swoich bezdźwięcznych odpowiedników z szeregu zwanego potocznie „syczącym”, czyli [s] oraz [c]. W opracowaniach dotyczących wspomnianych głosek zamieszczane są liczne informacje o sposobach wywoływania [s] i [c], głoski [z] i [ʒ] zaś opisywane są mniej dokładnie, z adnotacją, że ich pojawienie się zazwyczaj następuje samoistnie, po opanowaniu głosek pierwszych w szeregu1. I chociaż faktycznie często tak się zdarza, warto tym dwóm dźwiękom mowy poświęcić nieco więcej uwagi.

zamek

NR 65 - SIERPIEŃ 2024: "Zamknięta twierdza - wiedza o głoskach [z] i [ʒ]"

W 65. numerze naszego miesięcznika zapraszamy do zgłębienia wiedzy na temat dwóch głosek tzw. szeregu syczącego – [z] oraz [ʒ]. W teoretycznej części czasopisma autorka Malwina Wilczyńska udziela odpowiedzi m.in. na pytania:

  • Czym charakteryzują się fonemy spółgłoskowe /z/ i /ʒ/?
  • Czy wszyscy badacze są zgodni w kwestii miejsca normatywnej artykulacji głoski [c]?
  • Jakie mogą być przyczyny i formy nieprawidłowej artykulacji głosek [z] i [ʒ]?
  • Które ćwiczenia warto zastosować, by przygotować pacjenta do wywoływania [z] i/lub [ʒ]?
LITERKI

Krople dżdżu na źdźbłach trawy – dz, dzi/dź, dż

W terapii wymowy tzw. trzech szeregów logopedycznych zazwyczaj najwięcej czasu poświęcamy pracy nad doskonaleniem artykulacji głosek szczelinowych oraz zwarto-szczelinowych [c ć č]. Zwarto-szczelinowe [ʒ ʒ́ ǯ], ze względu na niższą frekwencję w języku, rzadziej są opracowywane i proponowane do wykorzystania w materiałach dydaktycznych. Nie łatwo znaleźć taki zestaw wyrazów, który można zobrazować na karcie pracy.

dodatkowe ćwiczenia

Podzielona rozsypanka


Cel: Utrwalanie wymowy głoski [ʒ́] w zdaniach prostych.
Polecenie: Zgodnie z numerami zapisanymi przy zdaniach, wpisz właściwe wyrazy z ramki. Przeczytaj głośno utworzone zdania.

27. Napisy na słoikach


Cel: Utrwalanie wymowy głoski [ʒ́] w śródgłosie wyrazów.
Polecenie:
1. Połącz parami słoiki o tych samych kolorach. Odczytaj utworzone wyrazy.
2. Jeśli umiesz pisać, zapisz wyrazy w wyznaczonym miejscu.

19. Ukryte dź


Cel: Utrwalanie znajomości wzoru litery, utrwalanie wymowy głoski [ʒ́] w izolacji.
Polecenie: Gdzie ukryło się dź?
1. Odszukaj na ilustracji wszystkie litery dź, a następnie otocz je pętelką. Powtórz [ʒ́] tyle razy, ile liter udało ci się znaleźć.
2. Pokoloruj obrazek.

20. Wyprawa z [ʒ́]


Cel: Utrwalanie wymowy głoski [ʒ́] w izolacji.
Polecenie: Wiedząc, że dzik porusza się tylko po literach dź, zaprowadź go do lasu. Pokoloruj drogę, którą przemierza. Powtórz [ʒ́] tyle razy, ile liter spotkałeś w drodze do lasu.

21. Szukanie żołędzi


Cel: Utrwalanie wymowy głoski [ʒ́] w nagłosie sylab.
Polecenie: Przeczytaj lub powtórz sylaby zapisane w chmurkach, a następnie odszukaj żołędzie z taką samą sylabą i połącz je z chmurkami kolorową linią.

22. Sylaby z niedźwiedziem


Cel: Utrwalanie wymowy głoski [ʒ́] w nagłosie sylab.
Polecenie: Wycięte elementy z kolejnej strony dopasuj do wzoru. Czytaj lub powtarzaj sylaby.

23. Niedokończony niedźwiadek


Cel: Utrwalanie wymowy głoski [ʒ́] w logotomach.
Polecenie:
1. Powtórz sylaby z głoską [ʒ́] między samogłoskami.
2. Połącz kropki tak, aby powstał rysunek niedźwiadka. Powtarzaj litery alfabetu.
3. Pokoloruj obrazek.

24. Nazwy łodzi


Cel: Utrwalanie wymowy głoski [ʒ́] w nagłosie wyrazów.
Polecenie:
1. Przeczytaj lub powtórz poniżej zapisane sylaby.
2. Dopisz kolejno sylaby z ramki do końcówek wyrazów napisanych na łodziach.
3. Odczytaj lub powtórz wyrazy.

25. Dziwaczny szyfr


Cel: Utrwalanie wymowy głoski [ʒ́] w nagłosie wyrazów.
Polecenie: Odszyfruj wyrazy i wpisz je w wykropkowanych miejscach. Przeczytaj utworzone wyrazy

26. Gdzie jest cień?


Cel: Utrwalanie wymowy głoski [ʒ́] w śródgłosie wyrazów.
Polecenie:
1. Poszukaj, który cień pasuje do rzeczy narysowanej na obrazku.
2. Przeczytaj lub powtórz nazwy rzeczy na obrazkach.

28. Krzyżówka z wiedźmą Jadzią


Cel: Utrwalanie wymowy głoski [ʒ́] w śródgłosie wyrazów.
Polecenie:
1. Nazwij przedmioty na obrazkach.
2. Rozwiąż krzyżówkę.

Partnerzy

Kontakt

  • Wiedza i Praktyka
    ul. Łotewska 9a
    03-918 Warszawa
  • Centrum Obsługi Klienta
    Czynne: pn-pt w godz. 8:00-16:00
    Telefon: 22 518 29 29
    Fax: 22 617 60 10

© Wydawnictwo Wiedza i Praktyka

Logo WiP