Zasady postępowania terapeutycznego powinny być zawsze zgodne z fazami naturalnego rozwoju dziecka:

1. Proponowane dzieciom zadania powinny być dostosowane do ich możliwości i potrzeb.
2. Tempo prowadzonych zajęć uzależniamy od możliwości psychofizycznych dzieci, ich motywacji, samopoczucia i potrzeb.
3. Czas trwania całych zajęć, ale także poszczególnych ćwiczeń powinien być dostosowany do wieku dziecka oraz poziomu jego męczliwości.
4. Zabawy rozwijają mowę, jeśli są dobrze prowadzone, mają określony cel, który powinien być uświadomiony i konsekwentnie realizowany.
5. Ćwiczenia i zabawy usprawniające łączymy z bezpośrednim działaniem, manipulacją przedmiotami i obserwacją (poznanie wielozmysłowe).
6. Efektywność ćwiczeń jest uzależniona od systematyczności.
7. Przy utrwalaniu kształtowanych umiejętności istnieje konieczność wielokrotnych powtórzeń.
8. Postawione przed dzieckiem zadania nie powinny być nie tylko zbyt trudne, aby nie zniechęcać dziecka, ale też zbyt łatwe, aby go nie znudzić.
9. Zajęcia powinny obejmować różnorodne i ciekawe dla dziecka formy pracy.
10. Zajęcia powinny zawierać ładunek odprężający, emocjonalny oraz mobilizujący i zachęcający do wysiłku.
11. W miarę możliwości warto indywidualne ćwiczenia z dzieckiem przeplatać zajęciami grupowymi (np. zajęciami ortofonicznymi lub logorytmicznymi).
12. Kierujemy się zasadą potrzeb komunikacyjnych dziecka wykorzystując do ćwiczeń zakres słownictwa umożliwiający dziecku wyrażenie swoich potrzeb, nazwanie osób z najbliższego otoczenia, ulubionych zabawek, pokarmów itp.
13. Wzmacnianie (szczególnie na początku terapii) wszelkich prób komunikacji werbalnej.

Dziecko w toku podejmowanych zabaw i czynności opanowuje język m.in. poprzez nazywanie przedmiotów, poznawanie ich przeznaczenia, cech, a także wyrażanie emocji związanych z zabawą.

Podstawowym celem terapii logopedycznej w przypadku dziecka z opóźnionym rozwojem mowy jest wyrównanie tego opóźnienia. Kolejnym etapem będzie praca nad rozwojem systemu językowego, zarówno w zakresie mowy biernej, jak i czynnej oraz usprawnianie funkcji poznawczych:

1. Rozwijanie umiejętności rozumienia wypowiedzi słownych poprzez:

• wzbogacanie słownika biernego (wyrazy reprezentujące różne części mowy),

• kształtowanie rozumienia form fleksyjnych (np. liczba pojedyncza i liczba mnoga, przypadki rzeczownika),
• kształtowanie rozumienia konstrukcji gramatycznych (np. mianownik –biernik),
• rozwój rozumienia poleceń prostych,
• rozwój rozumienia poleceń złożonych,
• rozwój rozumienia wyrażeń przyimkowych

2. Rozwój umiejętności tworzenia wypowiedzi słownych poprzez:

• wzbogacanie słownika czynnego,
• kształtowanie używania form fleksyjnych (stwarzanie sytuacji i zadawanie pytań umożliwiających dziecku użycie odpowiedniej formy fleksyjnej),
• rozwój struktury zdania,
• rozwijanie dialogu w zabawie i różnych sytuacjach oraz relacjach interpersonalnych.

3. Ćwiczenia słuchu fonematycznego poprzez różnicowanie fonemów w oparciu o znane dziecku paronimy.

4. Ćwiczenia kinestezji artykulacyjnej.

5. Ćwiczenia ogólnorozwojowe, np.:

• rozwijanie myślenia przyczynowo-skutkowego (historyjki obrazkowe),
• klasyfikowanie obiektów według przyjętej cechy,
• określanie przedmiotów według ich funkcji, definiowanie „przez użytek”,
• ćwiczenia orientacji przestrzennej,
• dobieranie przedmiotów według podobieństw i przeciwieństw,
• ćwiczenia koncentracji uwagi,
• ćwiczenia grafomotoryczne,
• „kąpiel słowna”,
• prowokowanie dziecka do aktywności słownej poprzez stawianie go w sytuacji wyboru, np. chcesz lalkę czy misia?,
• kształtowanie funkcji wzrokowych, np. pamięci i spostrzegawczości,
• kształtowanie funkcji słuchowych, np. różnicowanie dźwięków z otoczenia,
• ćwiczenia wrażliwości na rytm i melodię.

6. Ćwiczenia usprawniające aparat artykulacyjny:

• ćwiczenia czynne (np. usprawniające mięsień okrężny warg, wywołujące pionizację języka),
• ćwiczenia bierne (np. masaż mięśnia okrężnego warg).

7. Ćwiczenia w prawidłowym przebiegu czynności fizjologicznych w obrębie aparatu artykulacyjnego (np. terapia przekształcania przetrwałego połykania niemowlęcego).

8. Ćwiczenia oddechowe i fonacyjne (np. wydłużanie fazy wydechowej, ustalanie prawidłowego toru oddychania).

9. Ćwiczenia ogólnej wyrazistości wypowiedzi (np. poprzez wystukiwanie liczby sylab, wspólne wymawianie wyrazów wraz z ich wystukiwaniem).

10. Ćwiczenia poprawności artykulacyjnej .

Każdy zaproponowany dziecku zestaw ćwiczeń powinien mieć formę zabawy dającej radość. Ważne jest, aby był urozmaicony, interesujący, aktywizujący, a jednocześnie niezbyt obciążający fizycznie. Powinien pozostawiać uczucie niedosytu, powodując oczekiwanie na następne spotkanie z logopedą.

Przykładowe propozycje zabaw:

• historyjki obrazkowe,
• puzzle, układanki,
• zagadki, quizy,
• loteryjki obrazkowe,
• memory obrazkowe,
• domino obrazkowe,
• obrazki sytuacyjne,
• gry planszowe,
• książeczki,
• rysowane wierszyki,
• zabawy paluszkowe,
• wyliczanki,
• piosenki,
• pluszaki,
• klocki,
• lalki, figurki,
• zabawki pozwalające wcielać się w role dorosłych (np. kuchenka, sklep),

• zabawki dźwiękowe,
• plastelina, ciastolina, piasek kinetyczny.