• Czemu najmłodsze dzieci wkładają dłonie do ust? 

• Jakie odruchy niemowlęce przejawiają się zarówno w czynności dłoni, jak i jamy ustnej? 

• Jak usytuowane są względem siebie obszary mózgu, odpowiedzialne za pracę rąk i aparatu mowy? 

• Jakie są tego konsekwencje?

• Jaką rolę pełnią w komunikacji dłonie?

• Czy warto wspierać rozwój sprawności manualnej dziecka podczas terapii logopedycznej? 

• W jaki sposób to robić? 

Aleksandra Kożdoń  Neurologopeda, pedagog specjalny, terapeuta integracji sensorycznej, terapeuta ręki, trener TUS, Provider Neuroflow ATS, szkoleniowiec. Posiada wieloletnie doświadczenie w pracy z dziećmi z opóźnieniami i zaburzeniami rozwoju. Przewodnim jej celem  jest holistyczne patrzenie na dziecko, a terapię ujmuje jako proces łączący metody i techniki stymulacji wielozmysłowej pacjentów.  

Oddany Czytelnikowi artykuł stanowi próbę kompleksowego opisu związku fizjologii i patologii ręki z mową. Obecnie problemy w zakresie sprawności ręki coraz częściej są diagnozowane również przez logopedów, stąd podjęcie tego tematu jest w pełni uzasadnione naukowo i klinicznie. Autorka przedstawia potencjalne związki anatomiczno-fizjologiczne szeroko rozumianych aparatu mowy i ręki, związki odruchowe oraz funkcjonalne. Zachęcam czytelnika do uważnej lektury przedstawionych treści, bez przysłowiowego czytania między wierszami. Autorka umieściła w artykule treści sprawdzone naukowo lub będące wynikiem bezdyskusyjnych obserwacji klinicznych, równocześnie pomijając treści wątpliwe, funkcjonujące czasami w środowisku terapeutycznym. Z tego względu artykuł jest użytecznym źródłem wiedzy opartej na podstawach naukowych. Jedyną treścią wymagającą śledzenia aktualnych badań naukowych jest wspomniany w artykule odruch Babkina i jego powiązanie z traktem orofacjalnym. W tym zakresie istnieje konieczność dokonania rewizji naukowej dotyczącej przedstawionych związków. Autorka zadbała również o wsparcie Czytelnika w zakresie praktycznych wskazówek terapeutycznych pod postacią konkretnych zabaw z opisem celów, jakie realizują, co zwiększa wartość aplikacyjną artykułu oraz jest jednym z warunków dobrze prowadzonej terapii ręki tj. diagnoza oraz zabawy ukierunkowane na cele terapeutyczne.   

dr hab. Emilia Mikołajewska prof. UMK, specjalista fizjoterapii - profesor Uniwersytetu w Katedrze Fizjoterapii na Wydziale Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Naukowo związana również z Laboratorium Neurokognitywnym w Interdyscyplinarnym Centrum Nowoczesnych Technologii UMK w Toruniu oraz międzynarodowymi grupami badawczymi. Naukowiec, wynalazca, wieloletni praktyk, absolwentka wielu kursów, studiów podyplomowych, szkoleń oraz kierunku Ortoptyka. Autorka ponad 20 książek oraz ponad 400 artykułów i rozdziałów w monografiach naukowych. Laureatka 25 nagród krajowych i zagranicznych. Członek Rad Wydawniczych,  recenzent w czasopismach krajowych i zagranicznych, ekspert, recenzent i kontroler wniosków grantowych. Twórca m.in badań naukowych oraz autorskich kursów z zakresu ręki w tym grafomotoryki a także wynalazca osprzętu dla ręki w tym zestawu diagnostycznego i nakładek grafomotorycznych.