Terapia mowy z udziałem… konia – zalety hipoterapii logopedycznej

Dorota Dudzińska

Autor: Dorota Dudzińska

Dodano: 28 kwietnia 2023
hipoterapia

Hipoterapia, to atrakcyjna i popularna forma usprawniania osób z różnego rodzaju schorzeniami. W ośrodkach specjalizujących się w prowadzeniu zajęć hipoterapeutycznych można spotkać hipoterapeutę-fizjoterapeutę, hipoterapeutę-psychologa i m.in. hipoterapeutę-logopedę. Hipoterapię i logopedię można połączyć i uzyskać dobre rezultaty w usprawnianiu szeroko rozumianej komunikacji m.in. osób z zaburzeniem ze spektrum autyzmu, z orzeczeniem o niepełnosprawności intelektualnej czy niepełnosprawnością ruchową.

Terapia mowy z udziałem… konia – zalety hipoterapii logopedycznej

Zalety logopedii na koniu

Terapia mowy z udziałem konia daje wiele możliwości:

- Daje szansę na usprawnianie wielu sfer, nie tylko komunikacji (m.in. rozwój emocjonalny, sprawność ruchowa, funkcjonowanie społeczne, integracja sensoryczna);

- Koń porusza się rytmicznie, płynnie. Łagodnie kołysze jeźdźcem i wprowadza go w stan relaksacji. Ciepło ciała konia i rytmiczne drgania w trakcie jego chodu sprzyjają rozluźnieniu mięśni. Rytmiczność chodu może być pomocna w pracy z osobami z niepłynnością mowy (rytmiczny chód wspiera rytmizację tempa mowy);

- Pozycja „na górze” i poczucie sprawstwa w kontakcie z dużym i silnym zwierzęciem pozwala otworzyć się i dowartościować osobom niepełnosprawnym, które doświadczają bycia słabszym z racji upośledzenia;

- Dla osób niepełnosprawnych ruchowo koń staje się „sprawnymi nogami”. Powodując koniem mogą odwiedzić miejsca do tej pory niedostępne (np. wzniesienia, piaszczyste plaże, strumyki). Koń zwiększa zatem możliwości lokomocyjne osób z niepełnosprawnością ruchową, a dotarcie do nowych miejsc, to okazja do poznania nowych przedmiotów i zjawisk, próby omówienia ich wyglądu i wrażeń płynących z nowych doświadczeń;

- Koń „słucha się” pacjenta, który nie tylko wykonuje polecenia terapeuty, ale może też je skutecznie wydawać zwierzęciu. Ta sytuacja szczególnie sprzyja rozwojowi mowy. Pacjent chętniej podejmie próbę wypowiedzenia się, gdy jego wypowiedź będzie nagrodzona w sposób szczególny, czyli reakcją wielkiego zwierzęcia;

- Konie komunikują się między sobą przede wszystkim postawą ciała. Bardzo dobrze odczytują ludzkie komunikaty niewerbalne. Reagują w określony sposób na postawę ciała człowieka, na jego ruchy i napięcie mięśni. Odczytują te komunikaty, których ludzie często nie zauważają, bo skupiają się na informacjach werbalnych;

- Koń daje poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego. Osoby niepełnosprawne są bardziej narażone na niezrozumienie, brak akceptacji, odrzucenie i ignorancję. Takich nieprzyjemnych zachowań nie muszą obawiać się ze strony konia. Zwierzę nie ocenia, nie zwraca uwagi na ułomność fizyczną lub psychiczną, nie potraktuje niepełnosprawnego inaczej niż pełnosprawnych. Pełna akceptacja ze strony konia, jego zainteresowanie, uległość w trakcie czynności pielęgnacyjnych i chęć spełniania poleceń zachęca do aktu komunikacji;

- Każde zajęcia z udziałem zwierzęcia są niepowtarzalne. Wymuszają ciągłe skupienie uwagi, bo zachowania konia są zaskakujące i interesujące, a motywacja i zaangażowanie pacjenta ma ogromne znaczenie dla postępów w rehabilitacji;

- Łagodne, rytmiczne, równomierne kołysanie w stępie przywraca zaburzoną symetrię mięśni tułowia (która może wpływać negatywnie na symetrię pracy mięśni narządu żucia). Prawidłowy dosiad na koniu koryguje postawę ciała, zapobiega przykurczom i ograniczeniom ruchomości w stawach oraz stanowi źródło stymulacji równowagi.

Hipoterapia logopedyczna może być doskonałą propozycją terapii dla wybranych pacjentów, zmagających się z zaburzeniem mowy. Poprowadzona w przemyślany sposób przez doświadczonego i kreatywnego hipoterapeutę-logopedę przyniesie zadowalające efekty – czasem takie, których nie udałoby się uzyskać w warunkach gabinetu.

Na podstawie:

Kulawiec (Dudzińska) D. (2016), Rola hipoterapii w procesie usprawniania komunikacji dzieci z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] „Forum logopedy”, nr 12/2016, s. 53–57.

Strumińska A. (2007), ABC hipoterapii. Psychopedagogiczne aspekty hipoterapii dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.

Autor: Dorota Dudzińska
Dorota Dudzińska

Autor: Dorota Dudzińska

Neurologopeda, terapeuta ręki, oligofrenopedagog, hipoterapeuta. Pracuje przede wszystkim z dziećmi (w wieku żłobkowym, przedszkolnym i szkolnym). Chętnie łączy formy terapii (np. hipoterapia i logopedia, terapia ręki i logopedia), ceni holistyczne podejście do terapii podopiecznego. Pasjonatka w zawodzie z dużym doświadczeniem w pracy z dziećmi z dyslalią, opóźnionym rozwojem mowy, oligofazją i z całościowym zaburzeniem rozwoju. Redaktor merytoryczna recenzowanego czasopisma Strefa Logopedy.
Słowa kluczowe:
hipoterapia

„TO, ŻE MILCZĘ, NIE ZNACZY, ŻE NIE MAM NIC DO POWIEDZENIA”. KOMUNIKACJA WSPOMAGAJĄCA I ALTERNATYWNA (AAC)

„TO, ŻE MILCZĘ, NIE ZNACZY, ŻE NIE MAM NIC DO POWIEDZENIA”. KOMUNIKACJA WSPOMAGAJĄCA I ALTERNATYWNA (AAC)
Sprawdź »