W codziennym życiu zewsząd otaczają nas wysokie technologie. Coraz częściej sięgamy po nie również w edukacji i terapii. Niejednokrotnie nauczyciele, specjaliści i terapeuci zaczynają poszukiwać nowych dróg i metod prowadzenia zajęć. Chętnie sięgają po nowoczesne technologie po to, aby zajęcia miały bardziej atrakcyjną formę. W ostatnim czasie z konieczności niezwykle popularna stała się terapia logopedyczna online tzn. w formie spotkań zdalnych. W środowisku logopedycznym zauważa się coraz więcej specjalistów, którzy zaczęli korzystać z technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK), aby świadczyć swoje usługi terapeutyczne na odległość, wspomagać rozpoczęte działania czy utrwalać efekty dotychczasowej terapii gabinetowej. Zatem mitem staje się podejście, iż terapia logopedyczna online nie jest możliwa.

Terapia logopedyczna online - o czym warto wiedzieć?

Aktualnie nie ma już odwrotu od tego co zdalne, cyfrowe i wirtualne. Czas pogodzić się z tym i zaakceptować fakt, że będziemy szkolić się online, studiować online, a czasem w taki sposób prowadzić zajęcia. Dlatego warto zaprzyjaźnić się z mało lubianymi TIK i zacząć z nich korzystać nie tylko na zajęciach w formie zdalnej, ale także w gabinecie. Pamiętajmy, że bogactwo technologicznych rozwiązań możliwych do wykorzystania w działaniach terapeutycznych może stanowić doskonałe urozmaicenie zajęć, a czasem może okazać się jedynym motywującym elementem do pracy dla podopiecznego.

Terapia logopedyczna online - o czym warto wiedzieć?

W większości przypadków najbardziej komfortowe byłoby prowadzenie terapii stacjonarnej z ewentualnym wykorzystaniem narzędzi TIK tak, aby wysokie technologie były jedynie uzupełnieniem działań terapeutycznych. Nie zawsze jednak to jest możliwe. Czasem stajemy przed wyborem: czy podjąć się terapii online i kontynuować dotychczasowe działania, czy zostawić pacjenta bez opieki. Takie dylematy towarzyszą terapeutom w różnych okolicznościach. Pamiętajmy, że formuła terapii logopedycznej online może być czasem jedyną formą spotkań dziecka z terapeutą.

Przykładem może być sytuacja, gdy dzieci Polaków mieszkających za granicą nie mogą liczyć na opiekę polskiego logopedy w miejscu zamieszkania. Terapia zdalna doskonale sprawdzi się również w przypadku dłuższej nieobecności pacjenta np. ze względu na długą czy przewlekłą chorobę. Pozwoli na kontynuację rozpoczętych działań.

Warto pamiętać też o czasie całkowitego zawieszenia zajęć stacjonarnych w trakcie pandemii Covid-19. Wówczas rozwiązanie w postaci terapii logopedycznej online było jedyną szansą na prowadzenie zajęć i udzielenie pomocy dzieciom borykającym się z problemami logopedycznymi.

Według dr Kamili Kuros-Kowalskiej walory edukacyjne nowoczesnych technologii można opisać za pomocą następujących określeń:

efektywność;
pozytywna motywacja;
kontakt z terapeutą;
wsparcie w działaniach
nauczanie na odległość;
nauka przez zabawę;
interaktywność;
wspomaganie rozwoju;
atrakcyjność;
jakość ćwiczeń [1].

DO ZASTOSOWANIA

Terapeuto, zastanów się, czy rodzaj zaburzenia mowy dziecka pozwala na wprowadzenie skutecznej formy terapii zdalnej. Diagnoza dziecka powinna odbywać się w warunkach stacjonarnych. Jedynie w wyjątkowych, indywidualnych przypadkach możemy podejmować starania o postawienie diagnozy na odległość po rozmowie z rodzicem i zebraniu potrzebnych informacji (m.in. za pomocą wykonanych według instrukcji terapeuty nagrań video).

Terapia zdalna to terapia prowadzona w formie wirtualnej. Jak każda inna, powinna być nastawiona na osiąganie zamierzonych celów. Niewątpliwie trudnym zadaniem jest rzetelne ustalenie, czy dany problem naszego podopiecznego może być poddany terapii online. Poza czynnikami zewnętrznymi takimi jak sprawny sprzęt zaopatrzony w kamerę i mikrofon, dobrze działające łącze internetowe czy odrębne pomieszczenie do pracy dla dziecka, należy przede wszystkim pamiętać o rodzaju zaburzenia.

Terapia zdalna zda swój egzamin w przypadku dyslalii, kiedy proces terapeutyczny jest na etapie utrwalania zaburzonych głosek. W sytuacji konieczności wywołania nowego dźwięku mowy lub zastosowania stymulacji sfery orofacjalnej, logopeda powinien poczekać na możliwość spotkania w gabinecie.

Nie zawsze możliwe jest poprowadzenie terapii z młodszymi dziećmi, czy z dziećmi ze znacznymi wyzwaniami rozwojowymi. Wielu wydaje się, że taka forma pracy jest nieefektywna i wręcz niemożliwa. Z pewnością takie spotkania wymagają innej formy przygotowania i konieczna jest obecność rodziców. Dziecko w wieku poniemowlęcym lub przedszkolnym, najlepiej zdobywa nowe umiejętności w działaniu – doświadczając wielozmysłowo i będąc w ruchu.

DO ZASTOSOWANIA

Kontakt online może ograniczać aktywności malucha. Dlatego, korzystając z tej formy spotkań doskonałym rozwiązaniem jest podłączanie laptopa do dużego monitora lub telewizora tak, aby pacjent mógł przyjąć wygodną pozycję lub zostać w ruchu na dywanie i nie musiał siedzieć na krzesełku.

Przygotowując się do spotkań wirtualnych bardzo ważny jest też dobór narzędzia do komunikowania się, dzięki któremu nawiążemy łączność z naszym podopiecznym. Warto zastanowić się czy nasze spotkania terapeutyczne będą miały charakter bezpośredni w formule spotkań online, czy przyjęta zostanie forma zdalna, czyli przesyłanie materiałów do pracy w domu jako utrwalanie zdobytych dotychczas umiejętności w celu zapobiegania regresowi. Jeśli w trakcie zajęć wykorzystywane są karty pracy, to warto ustalić, czy w domu uczestnika terapii jest drukarka.

[1] Kuros-Kowalska K., Pomoc psychologiczno-pedagogiczna a pandemia, eKonferencja Learnetic dn. 19.11.2020 r.

Autor: Monika Witasik