Ekspert od mówienia, jak zwykłam mawiać o sobie i swoich zawodowych koleżankach/kolegach, nie raz staje przed problemem zostania ekspertem od pisania. W naszej pracy zawodowej oprócz samych zajęć terapii gro czasu zajmuje prowadzenie dokumentacji. Jednym z dosyć częstych dokumentów jest opinia logopedyczna. Czy się taka opinia charakteryzuje? Co powinna zawierać? Co jest niezbędne i musi się w niej znaleźć a czego należy unikać?

PERFEKCYJNA OPINIA LOGOPEDYCZNA – WSKAZÓWKI DLA PISZĄCEGO

Czym więc jest takowa?

Nie rozwlekając zbytnio, jest porządnym opisem funkcjonowania dziecka. Bazą do takiej jest rzetelna diagnoza logopedyczna. Diagnozę musimy odnieść do tzw. Rozwojówki, czyli szablonu rozwoju dziecka. To właśnie znajomość modelu rozwoju pozwoli nam na ocenę, w jakich obszarach dziecko funkcjonuje powyżej lub poniżej wieku rozwojowego i zasugeruje ewentualne nieprawidłowości. Nie ma jednak wyznaczonej jasnej, konkretnej drogi jeśli chodzi o diagnozę logopedyczną. Często praca jednego logopedy od pracy drugiego różni się, np. ktoś nie wychodzi w terapii poza obszar wad wymowy.

Opinie będą więc różniły się od opinii dotyczących rozwoju dziecka dwuletniego z podejrzeniem autyzmu lub opinii charakteryzującej system językowy nastolatka z afazją. Tworząc doskonałą opinię logopedyczną zawsze warto postępować według wcześniej przygotowanego planu.

Zacznijmy od odpowiedzi na pytanie: co chcemy, aby znalazło się w opinii?

PLAN OPINII

INFORMACJE OGÓLNE:

Kto (warto wskazać wiek dziecka) i kiedy zgłosił się na badanie / wizytę / spotkanie lub od kiedy pozostaje w terapii;
opis zachowania, nawiązywania relacji, rodzaj komunikacji;
jakie dziecko jest, co lubi, czym się interesuje; (tu też warto umieścić kluczowe informacje zebrane w wywiadzie, np. informacje medyczne, zaangażowanie rodziców i problemy zgłaszane przez rodziców).

ZARYS MOCNYCH I SŁABYCH STRON:

wnioski z przeprowadzonej diagnozy, obserwacji lub opis cyklu spotkań (co zostało zrobione w związku z przeprowadzoną diagnozą lub w nawiązaniu do opinii, którą przedstawiono);
opis rozumienia i nadawania mowy,
wyniki badania słuchu i reakcji słuchowych,
sposób realizacji głosek, wady wymowy i ich przyczyn,
budowa aparatu artykulacyjnego, sposób oddychania, połykania, pozycji spoczynkowej,
funkcjonowanie społeczne itp.

WNIOSKI:
wskazania do terapii, wyznaczenie celów;
informacja o zakończonym procesie terapii.

Obowiązkowym elementem opinii jest metryczka:

kiedy i gdzie sporządzono dokument,
czego dotyczy (opinia logopedyczna, diagnoza logopedyczna),
kogo dotyczy.

Jak każdy dokument, również opinia logopedyczna powinna zachować formalne wyznaczniki: mieć akapity, należytą składnię i formy, a także podpis osoby sporządzającej opinię. Warto zadbać również o pieczątkę placówki wydającej dokument. Czasami uwzględnia się informacje o przyczynie wydania opinii, np. na prośbę rodzica w celu przedstawienia w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej.

Jeśli opinia jest orientacyjna dla rodzica (lub zostanie przekazana nauczycielowi, pediatrze psychologowi), nie warto używać nazewnictwa fachowego. Ktoś, kto nie jest logopedą, nie musi znać specjalistycznych terminów obowiązujących w logopedii (np. dorsum). Każdy logopeda wie, że terminów określających to samo zjawisko, może być wiele. Najlepiej uprościć przekaz i jeśli np. piszesz „połykanie infantylne i realizacja interdentalna głosek dziąsłowych”, wytłumacz w nawiasie, że chodzi o „nieprawidłową pozycję języka podczas połykania i zniekształcenie głosek sz, ż, cz, dż poprzez wsuwanie języka między zęby.

W naszej opinii logopedycznej nie warto skupiać się jedynie na tym, co dziecko robi źle, czego dziecko nie potrafi, czego nie jest w stanie wykonać. Brakuje tam informacji dotyczących tego, co nie sprawiło trudności, co dziecko lubi lub czym się interesuje, co wzbudziło entuzjazm. Informacje o mocnych stronach dziecka być może pomogą innym terapeutom w nawiązaniu relacji, pozwolą też zbudować pozytywny wizerunek dziecka.