Lidcombe Program (LP) jest przykładem jednej z bardziej upowszechnianych behawioralnych form terapii – terapii bezpośredniej, opartej na metodologii warunkowania instrumentalnego (Onslow, Packman, Harri-son, eds., 2003). Program powstał w Australii jako wynik współpracy naukowców z University of Sydney (Australian Stuttering Research Centre) i logopedów praktyków ze Stuttering Unit Bankstone Health Service. Jego nazwa wywodzi się od nazwy dzielnicy Sydney, gdzie znajdował się Lidcombe Hospital.

LIDCOMBE PROGRAM W TERAPII JĄKANIA

Lidcombe Program jest szeroko wdrażany w krajach anglojęzycznych (takich jak: Australia, Nowa Zelandia, a także Stany Zjednoczone, Kanada, Wielka Brytania). Program został również zaadaptowany do warunków niemieckich, holenderskich, a nawet irańskich (Onslow, Millard, 2012). Metoda ta jest stosunkowo mało znana w Polsce, doczekała się jedynie pojedynczych opisów w polskiej literaturze logopedycznej.

Na temat samego programu możecie dowiedzieć się więcej na stronie: https://www.uts.edu.au/asrc/resources/asrc-resources (dostęp 6 luty 2021).

Dlaczego ja lubię ten program i na czym on polega (w wielkim skrócie)

Rodzic lub inna znacząca w życiu dziecka osoba wdraża terapię w jego naturalnym środowisku, natomiast logopeda odgrywa rolę przewodnika – nauczyciela rodzica. Już samo to założenie wydaje mi się spójne z moją filozofią „uprawiania” logopedii! Inaczej pracuje dziecko w gabinecie logopedycznym, który, umówmy się, jest idealny dla idealnych wyników, zaś inaczej jest w naturalnym nieidealnym świecie (wówczas ciężko jest przełożyć umiejętności z gabinetu logopedycznego na realia). Stąd pomysł świadomego prowadzenia rodzica by był on terapeutą dla własnego dziecka wydaje mi się jedyny i słuszny.

Program jest dwuetapowy. Podczas pierwszego rodzic (lub inna bliska dziecku osoba) wprowadza terapię każdego dnia w środowisku domowym. Dziecko i rodzic przychodzą na spotkania z logopedą raz w tygodniu po instruktaż jak prowadzić dziecko w domu i mierzyć postępy terapii (konkretniej, badanie nasilenia jąkania). Skala Nasilenia Jąkania (ang. Severity Rating Scale) i codzienne pomiary rodziców wraz z tymi, które wykonuje logopeda podczas spotkań, są decydującymi czynnikami wyznaczającymi przebieg terapii. Kiedy jąkanie dziecka zanika lub osiągnie bardzo niski poziom, rozpoczyna się drugi etap programu.

Rodzic stosuje program terapeutyczny z mniejszą częstotliwością, także spotkania z logopedą w poradni odbywają się coraz rzadziej. Warunkiem zakończenia terapii jest długotrwałe utrzymywanie się stanu niskiego poziomu jąkania lub całkowite ustąpienie zaburzenia.

Kluczową rolę odgrywają reakcje werbalne rodziców w postaci komentarzy wypowiedzi dziecka zarówno podczas płynnego mówienia jak i podczas wystąpienia jąkania. Rolą logopedy jest nauczyć rodzica właściwych werbalnych informacji zwrotnych. Ważny jest ton głosu rodzica i proporcje komentarzy (najlepiej gdy przeważają te pozytywne). Za pomocą sytuacji zabawowych wprowadzonych regularnie i trwających określoną ilość czasu osiągamy mierzalność poziomu niepłynności.

Oceniam tę terapię jako wysoce skuteczną.

Autor: Barbara Chojnicka