terapia jąkania

W terapii jąkania, szczególnie dzieci w wieku przedszkolnym, zwraca się uwagę na to, jak znaczącą rolę odgrywają rodzice. Biorąc udział w terapii pośredniej, mogą zaangażować się w terapię dziecka, zrozumieć jego trudności i problem, z którym się mierzy, a także wspierać je na co dzień poprzez własne interakcje, komunikację i umiejętności wychowawcze oraz postawy. Rodzice mają największą rolę w procesie ustępowania lub utrwalania się jąkania u dziecka. Dlatego tak ważne jest angażowanie ich w pracę na rzecz dobra dziecka, ale także własnej zmiany. Wzmocniony i świadomy rodzic to gwarancja sukcesu terapeutycznego dziecka. Terapeuta powinien zadbać o zasoby, regulację i kompetencje rodzica, tak by mógł on skutecznie realizować się we własnym rodzicielstwie i wspierać swoje dziecko. Bez dbałości o własne zasoby, na tzw. wyczerpaniu, może być to niezwykle trudne.

Program Całościowej Zintegrowanej Aktywności Dzieci CZAD©65 to metoda terapii grupowej autorstwa Aleksandry Jastrzębowskiej-Jasińskiej wspierająca odporność psychiczną oraz, w wersji terapeutycznej, płynność mówienia u dzieci doświadczających jąkania i ich rodzin. Jej skuteczność w terapii jąkania i pracy z dziećmi wysoko wrażliwymi emocjonalnie została potwierdzona w badaniach naukowych. Przeznaczona jest dla dzieci w normie intelektualnej w wieku od 4. do 8. roku życia oraz ich rodzin.

Logopedyczna terapia jąkania w wypadku małego dziecka wspiera naturalne procesy remisji, lecz nie może zapewnić każdemu całkowitego ustąpienia objawów. W procesie diagnozy możliwe jest natomiast ustalenie czynników rokujących pozytywnie oraz negatywnie, warunkujących remisję. Im wyższy jest poziom zaniepokojenia dziecka i/lub rodziców oraz im liczniejsze są pozostałe czynniki ryzyka utrwalenia się jąkania, tym silniejsze są wskazania do podjęcia terapii. Należy ją podjąć także wówczas, gdy dziecko nie zdradza objawów zaniepokojenia jąkaniem, ale poziom zaniepokojenia rodziców jest wysoki.

Jąkanie definiuje się jako wielopłaszczyznowe i złożone zaburzenie płynności mowy, które pojawia się najczęściej w dzieciństwie, w wieku przedszkolnym 1 . Około 5% dzieci mówi niepłynnie, a u 1% osób jąkanie utrwala się i trwa do wieku dorosłego 2 . Jako przypadłość o złożonym charakterze opisywana, diagnozowana i poddawana terapii powinna być holistycznie, z uwzględnieniem między innymi wymiaru logopedycznego, lingwistycznego, psychologicznego i społecznego, w tym środowiskowego. 

Giełkot jest fenomenem językowo-komunikacyjnym, ujmowanym jako odmienny sposób mówienia, (neuro)różnorodność lub zaburzenie mowy – wciąż niełatwe do jednoznacznego rozpoznania oraz do terapii. Zintensyfikowane od momentu powstania Międzynarodowego Stowarzyszenia Giełkotu (International Cluttering Association – ICA) badania nad giełkotem wciąż przynoszą nowe dane i kolejne ważne wskazania dla praktyki 34 .