Mowa osób starszych często jest bardzo trudna w rozumieniu. Jest to spowodowane zaburzeniami mowy u osób starszych. Mowa może być niewyraźna, spowolniona lub niezrozumiała z powodu zaburzeń na poziomie składni, fleksji, słowotwórstwa. Jej obniżona jakość prowadzi do wielu nieporozumień. Dla jednych bywa to krępujące, dla innych jest powodem frustracji w trakcie komunikacji werbalnej. Najczęstszymi schorzeniami towarzyszącymi osobom starszym są: dyzartria i afazja oraz choroby neurodegeneracyjne typu demencja.

W artykule:

Zaburzenia mowy u osób starszych na skutek dyzartii
Zaburzenia mowy u osób starszych na skutek afazji
Zaburzenia mowy u osób starszych na skutek demencji

Zaburzenia mowy u osób starszych

Dyzartria

Przyczyną wystąpienia dyzartrii mogą być uszkodzenia struktur mózgu lub układu nerwowego powodujące zaburzenia czynności aparatu ruchowego mowy. Dyzartria może być wynikiem choroby dotykającej osoby starszej np. choroby Parkinsona lub być spowodowana urazem głowy, zwiększonym ciśnieniem śródczaszkowym oraz nowotworami ośrodkowego układu nerwowego.

Afazja

W wyniku uszkodzenia części mózgu chory traci zdolność mówienia i/lub rozumienia. Podłożem dla tej choroby są wylewy i udary, których ryzyko wystąpienia wzrasta wraz z wiekiem.

Demencja

Jest to choroba neurodegeneracyjna, a przyczyną może być zarówno podłoże genetyczne, jak naturalny proces starzenia się organizmu. Otępienie starcze objawia się narastającym upośledzeniem funkcji takich jak: pamięć, myślenie, orientacja w czasie i przestrzeni, liczenie, rozpoznawanie osób. Zmiany następują również na tle emocjonalno-osobowościowym.

Podczas wypowiadania się zaobserwować można:

zaburzenia nazywania (problemem są zwłaszcza rzeczowniki, które zastępowane są omówieniami),
następuje spowolnienie mowy (dłuższe pauzy),
pojawiają się agramatyzmy,
problemy z czytaniem i pisaniem (może nawet dojść do agrafii i aleksji),
zdarzają się też problemy z rozumieniem mowy.

Ponadto mowa osób będących w podeszłym wieku może być niewyraźna na skutek braków w uzębieniu lub dyskomfortu związanego z noszeniem protezy.

Jak spowalniać konsekwencje zmian w jakości funkcjonowania językowego grożącym nam u schyłku życia?

Oprócz prowadzenia zdrowego trybu życia (m.in. dieta, aktywność fizyczna) warto wykonywać zadania wymagające wysiłku intelektualnego, szczególnie językowe typu: