• czym jest percepcja słuchowa
• jak rozwijać percepcję słuchową
• pomoce dydaktyczne dotyczące rozwijania percepcji słuchowej u dziecka 
• ćwiczenia usprawniające percepcję

Percepcję słuchową moglibyśmy potocznie nazwać “słyszeniem”. To pierwsza i podstawowa funkcja słuchowa. Dzięki niej potrafimy wychwycić obecność lub brak bodźca akustycznego. Wysłuchiwane dźwięki można podzielić na różne kategorie - dźwięki otoczenia, mowy, muzyki.

Skąd jednak wiemy, który sygnał jest którym?

W ocenie pomaga nam analiza i interpretacja odbieranych bodźców, a za to odpowiedzialny jest już centralny układ nerwowy, a nie tylko same uszy. Dlatego można powiedzieć, że do prawidłowego słyszenia potrzebny jest nie tylko sprawny narząd słuchu, lecz także odpowiednio działające:

• słuchowa droga neuronalna i
• korowe ośrodki słuchowe, a więc najogólniej mówiąc - mózg!

Zawsze i wszędzie powinniśmy mieć w pamięci, że słyszenie jest procesem kompleksowym!

W literaturze znaleźć można podział słuchu na rodzaje. Mówi się o istnieniu:

• słuchu fizycznego - odpowiedzialnego za prawidłowe odbieranie wrażeń słuchowych,
• słuchu muzycznego - określanego jako umiejętność rozpoznawania barw, wysokości, liczby i głośności dźwięków,
• słuchu fonematycznego - dzięki któremu możemy identyfikować i różnicować dźwięki mowy ludzkiej.

Jednak liczne interpretacje i badania rzucają nowe spojrzenie na powyższe ustalenia. Na przykład opisywana wyżej percepcja słuchowa (rozumiana jako “słyszenie”) bywa często zamiennie nazywana słuchem fizjologicznym.

Osoba poszukująca informacji na temat odbioru mowy ludzkiej, który - z punktu widzenia logopedy - pewnie powinien być najistotniejszy - na pewno natknie się na termin słuchu fonemowego czy fonetycznego. Podejmuje się liczne próby uporządkowania terminologii dotyczącej percepcji, różnicowania i identyfikowania dźwięków mowy.

To przyniosło podejście wyodrębniające:

• Słuch fonematyczny, czyli umiejętność wyodrębniania i identyfikowania elementów fonologicznie istotnych, a pomijanie tych nieistotnych dla porozumiewania się.
• Słuch fonemowy, a więc zdolność do kwalifikowania wyróżnionych z potoku mowy głosek jako przynależnych do określonych fonemów.
• Słuch fonetyczny, czyli umiejętność spostrzegania cech prozodycznych oraz różnic między głoskami należącymi do tej samej klasy.
• Słuch prozodyczny - zdolność do różnicowania elementów prozodycznych mowy.
• Słuch mowny to zdolność do odbierania dźwięków mowy, dla której istotne są recepcja, rozróżnianie, różnicowanie i pamięć dźwięków.

Pa podstawie: Kruczyńska Anna, Kurkowski Zdzisław Marek, Diagnoza i usprawnianie słuchu fonematycznego i fonetycznego, Nowa Audiofonologia 4(4), 2015: 58-66.

Muzyka-Furtak Ewa, Surdologopedia. Teoria i praktyka, Gdańsk 2019.