Oralność wtórna 2 rozpoczyna się w 6.–8. miesiącu życia wraz z wynikającymi ze wzrostu zmianami anatomicznymi (wydłużenie szyi, obniżenie krtani, powiększenie jamy ustnej, gardła) i neurologicznymi (coraz większa dobrowolna kontrola ruchów języka). Te zmiany anatomiczne i neurologiczne powodują, że niemowlę przestaje ssać łyżeczkę i zaczyna dobrowolnie kontrolować przyjmowanie pokarmu. W niniejszym artykule wyszczególniono etapy dojrzewania oralności, istotne z punktu widzenia karmienia, ale także wymiaru psychologicznego oraz komunikacyjno-językowego. Wiedza na ten temat jest niezbędna do zrozumienia przyczyn problemów, które mogą pojawić się w wyniku przedwczesnego porodu lub choroby genetycznej.
W kompleksowej opiece i terapii noworodków i niemowląt, zwłaszcza dzieci urodzonych przedwcześnie, z wadami rozwojowymi i uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego (OUN), rola logopedy jest kluczowa, a jego wsparcie niezbędne. Niestety logopeda wciąż bywa postrzegany jako jedynie terapeuta mowy (a czasem głównie wymowy). Wielokrotnie z ust rodziców pada stwierdzenie: „przecież moje dziecko nie mówi”, co jest oczywiście prawdą w przypadku noworodków i niemowląt. Zanim jednak dziecko zacznie mówić, komunikuje się na wiele sposobów i przyjmuje pokarmy. Dlatego poradę logopedyczną należy rozpocząć od przedstawienia matce i ojcu roli logopedy w diagnozie i terapii najmłodszych dzieci. Warto także omówić z rodzicami znaczenie i cel zaangażowania ich w postępowanie profilaktyczne lub terapeutyczne. W praktyce zawodowej spotyka się pacjentów w wieku przedszkolnym z wadami wymowy, którzy nadal rano i wieczorem piją mleko z butelki i mają problemy z przyswajaniem twardszych produktów spożywczych. W niniejszym artykule zostanie wytłumaczony wpływ oralności pierwotnej i wtórnej na rozwój dziecka. Omówione zostaną także cele wczesnej interwencji logopedycznej.
Z badań nad czynnością ssania i połykania, przeprowadzonych przez M. Rządzką wynika, że istotą ruchu inicjującego ssanie jest wysunięcie przez dziecko korony języka do przedsionka jamy ustnej oraz lekkie jej dociśnięcie w płaszczyźnie horyzontalno-wertykalnej, co umożliwia dziecku uzyskanie niezbędnego do przełknięcia podciśnienia. Dzięki ruchom kompresyjnym języka oraz ruchowi żuchwy ku dołowi zwiększeniu ulega ciśnienie ujemne w jamie ustnej, a możliwe jest to również dzięki uszczelnieniu, jakie dają sprawnie pracujące mięśnie policzków i warg. Zdrowy noworodek, urodzony w terminie, przystawiony do piersi ssie brodawkę sutkową wykorzystując płynnie i cyklicznie następujące po sobie ruchy kompresji oraz zassania.
© Wydawnictwo Wiedza i Praktyka
Czy chcesz otrzymywać powiadomienia o zmianach prawnych, webinariach i promocjach?
Wyrażając zgodę na otrzymywanie powyższych powiadomień, oświadczam iż zapoznałem/am się z Regulaminem usługi i zgadzam się na stosowanie jego postanowień.