Spis treści wydania drukowanego
Artykuły
DWUJĘZYCZNOŚĆ U DZIECI W PRACY LOGOPEDY
Karta pracy 31
Ćwiczenie:• Gramatyczne:– odmiana czasownika „pójść” w czasie przeszłym (aspekt dokonany);– przyimek „do” + dopełniacz.Polecenie: Znajdź wyjścia z labiryntów i odpowiedz, dokąd poszły wczoraj dzieci. Uzupełnij zdania pod obrazkiem oraz chmurki. Użyj odpowiedniej formy czasownika „pójść” w czasie przeszłym.Karta pracy 30
Ćwiczenie:• Gramatyczne: odmiana czasownika – 3. os. l. poj. czasu przeszłego (aspekt niedokonany).Polecenie: Uzupełnij zdania odpowiednią formą czasownika w czasie przeszłym.Karta pracy 29
Ćwiczenie:• Słuchowe: różnicowanie słuchowe samogłosek [e] i [y].• Gramatyczne:– odmiana przymiotnika: mianownik l. poj. rodzaju męskiego i nijakiego;– związek zgody pomiędzy rzeczownikiem a przymiotnikiem.Polecenie: Przyjrzyj się obrazkom, posłuchaj i odpowiedz, o czym (lub o kim) mówię.Karta pracy 28
Ćwiczenie:• Gramatyczne:– słowotwórstwo – tworzenie nazw wykonawców czynności;– odmiana rzeczownika – mianownik i narzędnik l. poj. r. męskiego w odpowiedzi na pytania „Kto to jest?” oraz „Kim on jest?”.Karta pracy 27
Ćwiczenie:• Słownikowo-komunikacyjne: określanie własnego samopoczucia.Polecenie: Spójrz na obrazki i sam lub z pomocą logopedy przeczytaj podpisy. Zastanów się, jak to można jeszcze inaczej powiedzieć? Dobierz odpowiednią chmurkę, wytnij ją i doklej do każdej postaci.Karta pracy 26
Ćwiczenie• Gramatyczne – odmiana liczebników porządkowych• Słownikowe – liczby, godziny• Komunikacyjne – pytania o czas, sytuacje dnia codziennegoPolecenie: Napisz słownie, która to godzina. Odpowiedz na pytania.Karta pracy 25
Ćwiczenie:• Słownikowe: nakrycia stołowe i sztućce.Polecenie: Znajdź i zakreśl w pionie lub poziomie wyrazy znajdujące się w tabeli pod spodem. Podpisz obrazkipod wykreślanką odpowiednimi wyrazami.Karta pracy 24
Ćwiczenie:• Gramatyczne: odmiana zaimka osobowego: biernik 3. os. l. poj. (rodzaj męski, żeński i nijaki) i l. mn. (rodzaj męsko i niemęskoosobowy).Polecenie: Wstaw odpowiednie zaimki osobowe (w bierniku 3. osoby liczby pojedynczej oraz mnogiej). Narysuj słoneczko, jeśli uda Ci odpowiedzieć poprawnie, lub chmurkę, jeśli nie uda Ci się udzielić dobrej odpowiedzi.Karta pracy 23
Ćwiczenie:• Słownikowe: pory dnia.• Gramatyczne: odmiana czasownika – 1 os. l. mn. czasu teraźniejszego trybu orzekającego.Polecenie: Zamaluj na zegarach odpowiedni zakres godzin. Odpowiedz na pytania, używając określeń rano, przed południem, po południu, wieczorem, w nocy.Karta pracy 22
Ćwiczenie:• Słownikowe: artykuły gospodarstwa domowego (AGD).• Gramatyczne: odmiana czasownika – 1 os. l.mn. czasu teraźniejszego trybu orzekającego.Polecenie: Rozwiąż krzyżówkę i odczytaj hasło. Odpowiedz na zadane pytania.Karta pracy 21
Ćwiczenie:• Słuchowe: rozumienie tekstu ze słuchu.• Słownikowe: słownictwo związane z chorobą, wizytą u lekarza.Polecenie: Posłuchaj historii Julii. Przeczytam ją dwa razy. Potem rozwiążemy razem quiz. Tylko jedna odpowiedź będzie prawidłowa. Na koniec możesz pokolorować obrazek.Karta pracy 20
Ćwiczenie:• Gramatyczne: zaimki dzierżawcze „jego”, „jej”, „ich”.Polecenie: Odpowiedz na pytania według wzoru, używając zaimków „jego”, „jej”, „ich”. Jeśli potrafisz, zapisz odpowiedź.Karta pracy 19
Ćwiczenie:• Komunikacyjne: etykiety językowe.Polecenie: Przyjrzyj się obrazkom i zastanów, co mówią przedstawione osoby. Dopasuj dialogi do obrazków i wpisz lub wklej odpowiednie wyrażenia z tabeli w „chmurki”.Karta pracy 18
Ćwiczenie:• Gramatyczne:– słowotwórstwo – tworzenie przymiotników odrzeczownikowych;– związek zgody między rzeczownikiem a przymiotnikiem.Polecenie: Zastanów się, z czego można zrobić zupę, koktajl oraz lody, i dopasuj do siebie obrazki. Powiedz, jaka zupa, jaki koktajl i jakie lody powstaną z wymienionych produktów. Połącz pasujące wyrazy, a następnie wpisz ich nazwy do tabeli pod ilustracją. Zaznacz kolorami końcówki w powstałych wyrazach.Karta pracy 17
Ćwiczenie: gramatyczne – przyimki „do” + dopełniacz i „na” + biernik po czasowniku wyrażającym ruch. Polecenie: Rozszyfruj kod i odpowiedz, dokąd idzie każde dziecko.Karta pracy 16
Ćwiczenie:• Słuchowo-artykulacyjne: słuchowe różnicowanie i wymowa głosek szeregu szumiącego i ciszącego.Polecenie: Posłuchaj wyrazów i powiedz, czy usłyszałeś dwa takie same wyrazy, czy dwa inne. Wstaw dwa takie same symbole, np. kółka, jeśli wyrazy były takie same; jeśli były inne, wstaw dwa różne symbole, np. kółko i krzyżyk. Spróbuj za logopedą powtórzyć wyrazy.Karta pracy 38
Ćwiczenie:• Gramatyczne: odmiana czasownika – czas przyszły złożony.Polecenie: Janek i Kasia znaleźli wehikuł czasu. To maszyna, która przeniesie ich w przyszłość. Ułóż wyrazy w odpowiedniej kolejności i dowiedz się, co dzieci będą robić w 2088 roku. Czy wiesz, jak jeszcze inaczej możesz to powiedzieć?Karta pracy 37
Ćwiczenie:• Słuchowo-artykulacyjne: różnicowanie słuchowe i wymowa głosek szeregu szumiącego i ciszącego – opozycja [ś] – [š].Polecenie: Popatrz na obrazek przedstawiający chłopca i posłuchaj – chłopiec robi: [ś]. A teraz popatrz na obrazek przedstawiający drzewo – drzewo robi: [š]. Te dźwięki są podobne, ale nie są takie same. A teraz zagramy w memo. Będziemy szukać dwóch takich samych obrazków. Powiedz, co widzisz na obrazkach. Posłuchaj, jak ja mówię ten wyraz, i pokaż, który dźwięk słyszysz: czy jest to [ś] – pokaż chłopca, czy [š] – pokaż drzewo.Karta pracy 36 HISTORYJKA OBRAZKOWA
Polecenie: Ułóż w odpowiedniej kolejności 6-elementową historyjkę obrazkową (ponumeruj obrazki), następnie dopasuj do obrazków odpowiednie zdania (wpisz numer obrazka i wybierz odpowiednią formę czasownika, na koniec spróbuj sam/a opowiedzieć historyjkę.Karta pracy 35
Ćwiczenie:• Gramatyczne: zdanie podrzędnie złożone przydawkowe, zaimek przymiotny „który”.• Słownikowe: nazwy kolorów.Polecenie: Pokoloruj obrazki według informacji znajdujących się w zdaniu pod ilustracją. Odpowiedz na pytania pod tabelą. Pokoloruj pozostałe elementy ubioru i utwórz zdania według podanych wzorów.Karta pracy 34
Ćwiczenie• Słuchowo-artykulacyjne: różnicowanie słuchowe i wymowa głosek [i] – [y] oraz [l] – [u̯ ].• Gramatyczne: odmiana czasownika, czas przeszły, różnicowanie rodzaju męsko i niemęskoosobowego w 3 os. l. mn.Polecenie: Posłuchaj fragmentu zdania. O kim mowa? O chłopcach, czy o dziewczynkach? Dorysuj postaciom odpowiednie fryzury i stroje. Wpisz „chłopcy” lub „dziewczynki” w brakujące miejsca w zdaniach.Karta pracy 33
Ćwiczenie• Komunikacyjne: rozwijanie umiejętności prowadzenia rozmowy w sytuacjach komunikacyjnych w sklepie, restauracji, kinie, kiosku.Polecenie: Posłuchaj krótkich dialogów i zastanów się, w którym z miejsc możesz usłyszeć taką rozmowę. Dopasuj usłyszane rozmowy do odpowiednich obrazków. Następnie spróbuj odegrać podobne scenki z logopedą, tym razem kup lub zamów coś innego niż w dialogach z ćwiczenia.Karta pracy 32
Ćwiczenie:• Słuchowe: rozumienie tekstu ze słuchu.• Słownikowe: urodziny, przyjęcie.Polecenie: Posłuchaj historii Franka. Przeczytam ją dwa razy. Potem rozwiążemy razem krzyżówkę. Sprawdzimy, jak dużo udało Ci się zapamiętać. Na koniec odczytaj hasło w krzyżówce i pokoloruj tort. Opowiedz, kiedy są twoje urodziny? Co chciałbyś/chciałabyś dostać w prezencie na urodziny?TEORIA - DWUJĘZYCZNOŚĆ U DZIECI W PRACY LOGOPEDY
Jeszcze do niedawna temat dwu- i wielojęzyczności był w naszym kraju marginalny. Dziś praktycznie w każdym przedszkolu i szkole możemy spotkać uczniów cudzoziemskich oraz dzieci, które powróciły do Polski po dłuższym pobycie za granicą. Według danych udostępnionych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej w roku szkolnym 2018/2019 liczba uczniów niebędących obywatelami polskimi wyniosła ponad 42 tysiące1. Z perspektywy dyrektorów szkół najważniejszą kwestą związaną z obecnością takich uczniów w szkole jest brak znajomości języka, a w konsekwencji bariery kulturowo-językowej – problemy z adaptacją2. Powyższe statystyki nie obejmują dzieci reemigrantów, które mogą wykazywać się różnym stopniem opanowania języka polskiego i podobnie jak dzieci obcojęzyczne wymagać formalnego wsparcia w kształtowaniu zarównopodstawowych umiejętności komunikacyjnych w języku polskim, jak i biegłości językowej potrzebnej w edukacji szkolnej. Należy też zauważyć, że ogromna liczba dzieci polskiego pochodzenia (z obojgiem lub jednym z rodziców Polaków) poznaje język polski poza granicami naszego kraju. Wszystkie wymienione grupy: dzieci obcojęzyczne, dzieci reemigrantów oraz dzieci polskiego pochodzenia na stałe mieszkające za granicą – są też w takim samym stopniu jak ich jednojęzyczni rówieśnicy narażone na różnego rodzaju zaburzenia rozwojowe, które mogą stanowić wskazanie do rozpoczęcia terapii logopedycznej. W takim oto kontekście logopedzi stoją przed nowym wyzwaniem: konieczności adekwatnej diagnozy i terapii dzieci dwu- i wielojęzycznycho różnym poziomie znajomości języka polskiego oraz w każdym przypadku całkowicie odmiennych okolicznościach jego nabywania.Karta pracy 15
Ćwiczenie:• Gramatyczne: zaimki osobowe w bierniku 3 os. l. poj.Polecenie: Pobawimy się w wywiad. Będę Ci zadawać różne pytania. Odpowiadaj na nie całym zdaniem. Na pytania odpowiadamy twierdząco (czyli na tak). Potem możemy zamienić się rolami.Karta pracy 14
Ćwiczenie:• Słownikowe: środki transportu lądowego.• Gramatyczne:– odmiana i użycie czasowników „jeździć” i „jechać”;– odmiana rzeczownika – narzędnik l. poj.Polecenie: Odczytaj zdania, wybierz właściwy czasownik („jeździć” lub „jechać”), wstaw wyrazy w odpowiedniej formie zamiast obrazków.Karta pracy 13
Ćwiczenie:• Gramatyczne: przyimki „do”, „dla”, „na”.Polecenie: Popatrz na obrazki i powiedz, która forma jest poprawna (przykład: Popatrz, na obrazku jest pasta. Czy to jest „pasta do zębów” czy „dla zębów”?). Zaznacz prawidłowy przyimek kółeczkiem.Karta pracy 12
Ćwiczenie:• Gramatyczne:– związek zgody między przymiotnikiem a rzeczownikiem;– odmiana przymiotnika, zaimka przymiotnego dzierżawczego oraz pytajnego.Polecenie: Wytnij poniższe obrazki. Wylosuj obrazek i zadaj pytanie według poniższego wzoru. Następnie zamień się rolami z logopedą.Karta pracy 11
Ćwiczenie:• Słuchowe: rozumienie tekstu ze słuchu.Polecenie: Posłuchaj historii Ani i Wojtka. Przeczytam ją dwa razy. Potem pobawimy się w zabawę: prawda/fałsz – zadam pytania, a Ty odpowiesz mi, czy to prawda czy nieprawda. Możesz zaznaczyć odpowiednią buźkę przy każdym pytaniu. Na koniec pokoloruj obrazek.Karta pracy 10
Ćwiczenie:• Gramatyczno-słownikowe: pluralia tantum.Polecenie: Wytnij obrazki znajdujące się na dole strony. Pomóż ufoludkowi, który pierwszy raz jest na Ziemi, i odpowiedz pełnym zdaniemna pytanie: „Co to jest?”. Wklej każdy obrazek w odpowiedni schematzdania: „To jest….” lub „To są…..”Karta pracy 9
Ćwiczenie:• Gramatyczne: odmiana rzeczownika – mianownik l. mn. rodzaj niemęskoosobowy (końcówka -y oraz –(k) i, -(g)i).• Słuchowo-artykulacyjne: słuchowe różnicowanie oraz wymowa głosek [y] : [i].• Percepcji słuchowej: analiza sylabowa.Polecenie: Wpisz brakującą literę -i lub -y. Podziel wyrazy na sylaby. Powiedz, ile sylab słychać w każdym wyrazie.Karta pracy 8
Ćwiczenie:• Gramatyczno-słownikowe: czasowniki zwrotne.Polecenie: Wstaw odpowiedni czasownik z tabelki do zdań pod obrazkami. W chmurkę wpisz, co mówi dziewczynka (użyj 1. os. l. poj. cz. teraźniejszy).Karta pracy 7
Ćwiczenie:• Gramatyczne: konstrukcje „lubię” + rzeczownik w bierniku l. poj. i mn., „nie lubię” + dopełniacz l. poj. i mn.Polecenie: Jacek i Ola to bliźnięta. Choć urodzili się tego samego dnia, są zupełnie inni. Jacek nie lubi tego, co lubi Ola, a Ola nie lubi tego, co lubi Jacek. Popatrz na rysunki i połącz obrazki w kółkach z Olą, a obrazki w trójkątach z Jackiem. Uzupełnij tabelkę według wzoru. Powiedz, co ty lubisz, a czego nie lubisz.Karta pracy 6
Ćwiczenie:• Gramatyczne: odmiana rzeczownika – dopełniacz l. poj. rodzaju męskiego – różnicowanie na rzeczowniki żywotne i nieżywotne.Polecenie: Pobawimy się w pokaz magii. Czarodziej ma dwa magiczne kapelusze, w których wszystko znika.Do jednego kapelusza schowa tylko przedmioty (np. ubrania, pojazdy), a do drugiego tylko istoty żywe (np. osoby, zwierzęta). Połącz wyrazy znajdujące się na dole strony z odpowiednim kapeluszem. Powiedz: „Czary-mary! Jest kot i nie ma kota!”.Karta pracy 5
Ćwiczenie:• Gramatyczne: odmiana rzeczownika – biernik i celownik rzeczowników w l. poj.Polecenie: Pobawimy się w kodowanie, rozszyfruj kod i ułóż poprawne zdania.Karta pracy 4
Ćwiczenie:• Gramatyczne:– odmiana przymiotnika – mianownik l. poj. rodzaju męskiego, żeńskiego, nijakiego;– związek zgody pomiędzy rzeczownikiem a przymiotnikiem.Polecenie: Uzupełnij brakujące końcówki wyrazów.Karta pracy 3
Ćwiczenie:• Słownikowe: ubrania, czasowniki i zwroty odnoszące się do ubioru (nosić, mieć na sobie, wkładać, ubierać się w).• Gramatyczne: odmiana rzeczownika – biernik l. poj. i mn.Polecenie: Rozszyfruj kod i odnajdź na mapie wyrazy, których brakuje w zdaniach. Uzupełnij zdania wyrazami w odpowiedniej formie (biernik).Karta pracy 2
Ćwiczenie:• Gramatyczne:– odmiana czasownika „brać” w czasie teraźniejszym;– odmiana rzeczownika – biernik l. poj.Polecenie: Dzieci wybrały się do sklepu. Znajdź wyjścia z labiryntów i odpowiedz, co każde z nich bierze z półki.Uzupełnij zdania pod obrazkiem oraz chmurki. Użyj odpowiedniej formy wyrazu „brać” w czasie przeszłym.Karta pracy 1
Ćwiczenie:• Słownikowe: podstawowe czasowniki• Gramatyczne: odmiana czasownika – 3 os. l. poj. czasu teraźniejszego trybu oznajmującegoPolecenie: Wypełnij krzyżówkę, odpowiadając na pytanie: „Co robi?”.
Aktualnie przeglądasz
Październik 2020 - Nr 19